تفسیرصافی و زمینه های اجتهاددرآن

Abstract

تفسیر صافی، اثر مرحوم ملا محسن فیض کاشانی است، که آن را در سال 1075 ق تألیف نموده است. هرچند استفاده مفسّر از روایت برای فهم آیات پررنگ است، ولی در تفسیر خود در زمینه‌های ادبی همچون معنای واژگان، مرجع ضمایر، تحلیل ادبی و بلاغی آیات و در زمینه‌های فلسفی، عرفانی و عقلی و در گزینش منابع روایات به اجتهاد پرداخته است. فیض در این اجتهاد، از مبانی معرفتی یعنی باورهای مذهبی، دانسته‌های ادبی و قواعد فلسفی عرفانی، و ازمبانی غیر معرفتی مثل جهت‌گیری‌های عصر خود اثر پذیرفته است. در این پژوهش، با مروری بر زندگی فیض و معرفی اثر وی، تفسیر صافی، زمینه‌های اجتهاد در آن و نیز اجتهاد مفسّر را بررسی کرده‌ایم