واکاوی اخلاق اسلامی حق مدار در فرایندهای مدیریت منابع انسانی (تاملی بر رهنمودهای امام علی «علیه‌السلام»)

Abstract

اخلاق، موضوع مهمی در حوزه مدیریت منابع انسانی است، به‌گونه‌ای که پیامدهای حاصل از توجه به اصول اخلاقی در سازمان، مثبت بوده و افراد بسیاری را به سوی خود جلب کرده است. از این رو، در پژوهش حاضر، تلاش شده است تا اصول مبنایی اخلاقی در چهار فرایند مدیریت منابع انسانی («جذب و استخدام»، «آموزش و توسعه»، «نگهداشت» و «بکارگیری») به دست آید. در جریان پژوهش، با مراجعه به متون نهج‌البلاغه و غررالحکم و دررالکلم، به منزله متونی برگرفته از فرازهایی حکمت‌انگیز از سخنان گرانقدر حضرت علی «علیه‌السلام»، برای بررسی اخلاق حق‌مدار تلاش شد. از این رو، در طول مسیر پژوهش، با استفاده از تحلیل منطقی، اصل مبنایی اخلاق، «حُسن، زیبایی و نیکویی» در نظر گرفته شد و برای هرکدام از فرایندهای مدیریت منابع انسانی، یک اصل منطقی و مبنایی استخراج گردید که به منزله مبنایی برای کاخ استدلالی پژوهش حاضر، به شمار می‌روند. براین اساس، اصول منطقی استخراج شده، مربوط به هرکدام از این فرایندها، به ترتیب عبارتند از «انتخاب افراد دارای پتانسیل نیکویی»، «زمینه‌سازی در جهت رشد پتانسیل‌ها»، «ارتقا و توسعه عزت نفس» و «شایسته‌سالاری و تناسب». درواقع، حاصل کار این پژوهش، دستیابی به اصول منطقی است که براساس آنها، سیستم اخلاقی مدیریت منابع انسانی حق‌مدار، قابل تعریف است.