شناسایی و رتبه‌بندی معایب راهبرد همرقابتی در زنجیره تأمین بهداشت و درمان : رویکرد ترکیبی تحلیل مضمون و روش اولویت ترتیبی

Abstract

هدف: راهبرد همرقابتی که به معنای همکاری و رقابت هم‌زمان بین رقبا است یکی از کارآمدترین راهبرد‌ها برای رفع محدودیت‌ها در منابع و تخصص است. علی‌رغم این مزایا، معایب متعددی نیز در این راهبرد هست که باید شناسایی گردد. با توجه به خلأ تحقیقاتی موجود، در این تحقیق معایب همرقابتی در زنجیره تأمین بهداشت شناسایی و رتبه‌بندی گردید. روش‌شناسی پژوهش: رویکرد تحقیق روش تحقیق آمیخته بود. در مرحله کیفی برای شناسایی معایب، از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و روش تحلیل مضمون استفاده شد. در مرحله کمی و برای رتبه‌بندی عیوب از روش اولویت ترتیبی استفاده گردید. جامعه آماری خبرگان زنجیره تأمین سلامت شهرستان‌های کاشان و آران و بیدگل بودند. یافته‌ها: نتایج تحلیل مضمون مصاحبه‌ها بیانگر 13 عیب با عنوان «از دست دادن استقلال در تصمیم‌گیری»، «از دست دادن فرصت همکاری با دیگران»، «افزایش هزینه معاملات»، «تعارضات شدید و معطل شدن بیماران»، «خطر از دست دادن مدیریت منابع»، «دسترسی نامتقارن به منابع»، «رفتار غیراخلاقی شریک»، «عدم تناسب سود»، «مخدوش شدن تصویر نشان تجاری در اثر تعارض با رقیب»، «نشت اطلاعات»، «اولویت دادن به بیماران خود»، «خطر ارسال بیمار به سایر مکان‌های درمانی» و «نوسان در منصب‌ها و تصمیمات دولتی» است. مهم‌ترین عیب نیز «تعارضات شدید و معطل شدن بیماران» شناسایی گردید. اصالت/ارزش: یافته‌های این تحقیق 13 مورد از عیوب مهم راهبرد همرقابتی در بخش بهداشت و درمان را شناسایی و رتبه بنده کرده است که در ادبیات تحقیق تنها به 7 مورد از این عیوب اشاره شده است. شناسایی و رتبه‌بندی این عیوب مشارکت نظری پژوهش حاضر به شمار می‌رود. بررسی تناسب فرهنگی رقیب، تنظیم قراردادهای حرفه‌ای، شایسته‌سالاری در مدیران و تنظیم فرایند نظارت و کنترل اساسی‌ترین راهبردهای مقابله با این عیوب است.