بررسی شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان دارویی سنتی مراتع سمیرم

Abstract

اﻣﺮوزه ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ ﺑﻪ­ﻃﻮر وﺳﻴﻌﻲ ﺑﺮای درﻣﺎن بیماریﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﻬﺒﻮد ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺸﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار میﮔﻴﺮﻧﺪ. فرم رویشی و شکل زیستی گیاهان ارتباط واضحی با عوامل محیطی و انسانی خاص برقرار می­کنند. هدف از این تحقیق، مطالعه شکل رویشی، پراکنش جغرافیایی و نوع کاربرد درمانی گیاهان دارویی مردمان بومی در مراتع سمیرم است. گونه­های گیاهان دارویی از مناطق مختلف مراتع سمیرم جمع‌آوری و برای شناسایی به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان منتقل شد. پس از شناسایی فلور منطقه و تفکیک گیاهان دارویی، جمع‌آوری اطلاعات با ارائه پرسشنامه از افراد بومی خبره و مطلع منطقه (روستا و عشایر) در زمینه استفاده از گیاهان دارویی انجام گرفت. در این بررسی تعداد 62 گونه گیاهی طی ماه‌های فروردین تا آبان سال‌های 94 و 95 متعلق به 21 خانواده و 53 جنس در منطقه شناسایی شد. خانواده­های Apiaceae با 12 گونه ، Lamiaceae با 10 گونه وAsteraceae با 7 گونه گیاهی بیشترین سهم را در ترکیب گونه­های دارویی منطقه مورد مطالعه به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج حاصل از مصاحبه با افراد محلی بیشترین موارد مصرف سنتی گیاهان دارویی مراتع سمیرم به درمان بیماری‌های دستگاه گوارشی اختصاص یافت. از نظر شکل زیستی، همی­کریپتوفیت­ها با دارا بودن تعداد 24 گونه (39 درصد) فراوان‌ترین شکل زیستی و عناصر منطقه ایرانو– تورانی با اختصاص 19 گونه از گونه‌های موجود درصدی معادل 38 درصد به خود اختصاص داده­اند