شاخص های فردی، اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر انگیسه و علاقه مردم شهر زواره به گیاهان دارویی طبیعی و کشت شده در سال ۹۹۱

Abstract

زمینه و هدف: با توجه به ظرفیت و توانمندی کشت گیاهان دارویی در ایران و با در نظرگرفتن جایگاه ویژه گیاهان دارویی در فرهنگ مردم و گرایش روزافزون به استفاده از ترکیبات طبیعی، ضروری است تا عوامل مؤثر بر میزان مصرف آن‌ها شناسایی و مورد ارزیابی قرار گیرند. در این راستا تحقیق حاضر با هدف تعیین نقش شاخص‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی بر انگیزه و گرایش به گیاهان دارویی توسط مردم شهر زواره اجرا شد. روش: این تحقیق به روش پیمایشی در سال 1399 و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق‌ساخته با 8 گویه دموگرافیک و 39 گویه تخصصی انجام شد. جهت بررسی روایی، پرسشنامه به برخی از اساتید و کارشناسان مربوطه ارائه و با آنان مشورت شد و نظرات اصلاحی آن‌ها اعمال گردید و برای پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که به مقدار 944/0 به تأیید رسید. حجم نمونه، 367 پرسشنامه تعیین شد و به صورت تصادفی ساده در بین افراد ساکن در شهر زواره توزیع و پس از جمع‌آوری و دسته‌بندی داده‌ها، آنالیز آماری داده‌ها توسط نرم‌افزار آماری SPSS 22 انجام شد. ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش موازین مرتبط با اصول اخلاقی همچون محرمانه بودن، رضایت شخص و آزاد بودن شرکت کنندگان در همکاری و یا عدم همکاری در روند پژوهش رعایت گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد بیشترین فراوانی افراد متعلق به گروه سنی 45-36 سال با 6/37 درصد و با جنسیت مرد بودند که بیشتر مردم شهر زواره به مصرف گیاهان دارویی علاقمند هستند و استفاده از آن‌ها را بر داروهای شیمیایی ترجیح می‌دهند. همچنین بر اساس یافته‌ها علیرغم کم‌تأثیربودن بعد آگاهی، سالم‌بودن گیاهان دارویی موجب علاقه مردم به مصرف گیاهان دارویی شده است. یافته‌ها حاکی از تأثیر ابعاد کالبدی (زیرساختی) نظیر قیمت، بسته‌بندی، محل فروش مطمئن، تازه و باکیفیت‌بودن محصول، تجویز پزشک و در دسترس‌بودن بر گرایش مردم به استفاده بود و از نظر مردم کاهش قیمت گیاهان دارویی با بسته‌بندی بهداشتی و رعایت استانداردها و ارزان‌بودن گیاهان فله از مؤثرترین عوامل اقتصادی در خرید گیاهان دارویی بود. نتیجه‌گیری: بنابراین اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی در خصوص مزایا و خواص درمانی گیاهان دارویی به منظور گسترش و فرهنگ‌سازی استفاده و نیز دقت در هزینه بسته‌بندی و فراوری در افزایش خرید و مصرف این گیاهان لازم به نظر می‌رسد.