تبیین عوامل اجتماعی و فرهنگی ملی گرایی مصرفی در بین شهروندان شهر اصفهان

Abstract

بررسی روند توسعه اقتصادی کشورهای پیشرفته نشان می دهد از الزامات پیشرفت اقتصادی جامعه، تقویت ملی گرایی مصرفی و افزایش تمایل مردم به خرید کالاهای داخلی است؛ زیرا توان تولید و اشتغال زایی کشور و مقاوم شدن در برابر تکانه های اقتصادی را افزایش می دهد؛ بنابراین شناخت متغیرهای مؤثر بر ملی گرایی مصرفی برای اتخاذ راهبردهای مناسب توسط متولیان مرتبط فرهنگی و اقتصادی جامعه لازم است؛ بر این مبنا، هدف این پژوهش تبیین روابط بین متغیرهای مؤثر بر ملی گرایی مصرفی است. برای رسیدن به این هدف، از روش پیمایشی استفاده شد. برای انجام این روش از پرسشنامه های استاندارد و نیز محقق ساخته مرتبط با متغیر وابسته ملی گرایی مصرفی و متغیرهای مستقل میهن پرستی، نگرش به کالاهای خارجی، آگاهی از کیفیت محصولات، الگوی مصرف بدون نقش، ارزیابی از کالاهای ایرانی، مصرف نمایشی و تشخص پذیری، برای توزیع میان 450 نفر از مردم شهر اصفهان استفاده شد. برخی از یافته های پژوهش نشان می دهد هرچه میهن پرستی، الگوی مصرف و ارزیابی از کالاهای ایرانی بیشتر شود، ملی گرایی مصرفی مردم نیز بیشتر خواهد شد و هرچه نگرش به کالاهای خارجی، آگاهی از کیفیت محصولات، مصرف نمایشی و تشخص پذیری بیشتر شود، ملی گرایی مصرفی کمتر خواهد شد. براساس مدل برازش شده، میهن پرستی با ضریب 361/0 بیشترین شدت تأثیر مثبت و نگرش به کالاهای خارجی با ضریب 223/0- بیشترین شدت تأثیر منفی را بر ملی گرایی مصرفی دارد. همچنین یافته های دیگر این پژوهش نشان می دهد ملی گرایی مصرفی در میان دو جنس مرد و زن و نیز در میان طبقات اقتصادی مختلف مردم اصفهان تفاوت معناداری دارد، اما این متغیر در میان گروه های سنی، گروه های تحصیلی مختلف و متأهل ها و مجردها تفاوت معناداری ندارد.