تاملی درباره رابطه میان دین داری و گرایش به جرم و انحراف های اجتماعی مورد مطالعه: شهروندان شهر کاشان در سال ۱۳۸۹

Abstract

امروزه به موازات پیشرفت و توسعه در ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی و با توجه به گستردگی شهرها و کاهش نقش های جامعه پذیری و فرهنگ پذیری خانواده و ارزش های اخلاقی و دینی، جرایم و انحراف های اجتماعی به نحو چشم گیری رشد یافته است. بر این مبنا، جوامع بشری با ایجاد و تقویت نهادها و سازمان های رسمی و نظارتی بسیاری، درصدد کنترل جرایم و انحراف ها برآمده اند. با توجه به نقش مخرب جرایم و انحراف ها در اضمحلال شخصیت انسانی و نابسامانی اجتماعی، در دهه های گذشته، دانشمندان علوم انسانی و اجتماعی به دین و باورهای دینی به عنوان عامل نظارت درونی و مصون ماندن افراد و جامعه از انحراف ها نگریسته و به کارکردهای اصلاحی آن پرداخته اند. با توجه به مباحث فوق، در این پژوهش، رابطه میان میزان دین داری و میزان گرایش به جرم و انحراف های اجتماعی بررسی شده است. هدف اساسی این مقاله، بررسی چگونگی پیوند این دو متغیر و مطالعه اثر دین داری بر پیشگیری از جرم است. این پژوهش از نوع پیمایش اجتماعی (Survey study) بوده و برای جمع آوری داده های پژوهش از تکنیک پرسش نامه توام با مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، شامل همه شهروندان ( در سن فعالیت) شهرستان کاشان در سال 1389 است که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 421 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب و بررسی شده اند. اعتبار و روایی مقیاس های سنجش متغیرهای تحقیق از طریق ضریب آلفای کرونباخ بررسی شده و با توجه به نتایج آزمون کرونباخ، اعتبار طیف میزان دین داری با (82/0=a) و میزان گرایش به جرم با (78/0=a) تایید گردیده است. یافته های تحقیق رابطه میان دو متغیر بالا را تایید می کنند. نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن (rs=-0/353) در سطح اطمینان 99 درصد رابطه ی معنادار دو متغیر فوق را تایید می نماید. نوع رابطه منفی بوده و بیانگر این امر است که با افزایش میزان دین داری، شاهد کاهش میزان گرایش به جرم هستیم. همچنین، نتایج معادله رگرسیون بیانگر بیشترین تاثیر عوامل عمل به شرعیات و اخلاقیات دینی در کاهش گرایش به جرم است.