واکاوی مفهوم پوشش و حجاب از منظر نوجوانان کم حجاب شهر کاشان

Abstract

دوره نوجوانی به عنوان یکی از دوره­های مهم زندگی انسان شناخته می­شود و شور و اشتیاق نوجوانی به همراه تحولات هویتی و اجتماعی، این دوران را به یک دوره خاص و منحصر به فرد تبدیل می­سازد. از آنجا که دختران نوجوان در این دوره تلاش دارند تا افکار و رفتار همسو با سایر همسالان خود داشته باشند؛ ممکن است در مقوله پوشش و حجاب یا پذیرش نوع خاصی از حجاب مورد تردید واقع شوند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر واکاوی کیفی مفهوم پوشش و حجاب از منظر نوجوانان کم حجاب شهر کاشان است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه نوجوانان دختر کم حجاب در یکی از مراکز آموزش زبان­های خارجی شهرکاشان است که مشارکت­کنندگان در پژوهش به شیوه هدفمند از میان آنها انتخاب شدند و بعد از مصاحبه با 11 نفر داده­های حاصل از پژوهش به اشباع نظری رسید. داده­ها با استفاده از مصاحبه­ نیمه­ساختاریافته جمع­آوری گردید و در نهایت با روش 7 مرحله­ای کلایزی تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاکی از پژوهش با ۴ مضمون اصلی و ۱۲ مضمون فرعی شامل: زمینه­های اجتماعی (هنجارهای اجتماعی، انطباق با عرف جامعه و مد، بستر محیط و جغرافیای محل زندگی، قضاوت اجتماعی، امنیت اجتماعی و دلالت دینی)، زمینه­های فردی (احساس راحتی، اختیاری بودن پوشش، اصالت زیبایی)، زمینه­های خانوادگی (الگوگیری و پیروی از خانواده، اقناع و نرمش خانواده)، الگوهای رسانه‌­ای (فضای مجازی) به دست آمد. با عنایت به نتایج به دست آمده به نظر می­رسد یکی از مهم‌ترین رسالت­های مراکز فرهنگی و سیاست­گذار در امر پوشش و حجاب تبیین هر چه بهتر این پدیده برای نسل نوجوان جامعه است.