ویژگی‌های تجربی عدم قطعیت تورم در ایران

Abstract

عدم قطعیت تورم به اندازهٔ نرخ تورم بااهمیت است. اگر همهٔ قیمت‌ها در اقتصاد انعطاف‌پذیر باشند، تغییرات در قیمت‌ها پیامدهایی از جمله کاهش رفاه عوامل اقتصادی ریسک گریز دارد. بنابراین، مدل‌سازی و پیش‌بینی عدم قطعیت تورم از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم قطعیت قیمت‌ها ریسک قراردادهای بلندمدت و هزینه‌های پوشش در برابر تورم را افزایش می‌دهد. در نتیجه، به‌منظور به حداقل رساندن هزینهٔ پوشش ریسک و ازدست‌دادن ثروت، مهم است که تا حد امکان رفتار عدم قطعیت تورم را پیش‌بینی کنیم. در این پژوهش، از داده‌های تورم ماهیانهٔ ایران در بازه زمانی اردیبهشت 1390 تا اسفند 1402 در یک مدل تغییر رژیم مارکوفی استفاده شده است. فرض رفتار خطی در فرایندهای اقتصادی می‌تواند تقریب‌های مفیدی از مسیرهای زمانی واقعی آن‌ها ارائه دهد. بااین‌حال، وجود تغییر تحول در محیط اقتصاد کلان سیاست‌گذاران را ملزم به استفاده از مدل‌های غیرخطی می‌کند، زیرا نادیده‌گرفتن شکست‌ها و تغییر و تحولات مؤثر به اشتبا‌هات جدی منجر خواهد شد. استنباط‌های صحیح دربارهٔ رژیم تورم برای اجرای سیاست‌های پولی از اهمیت حیاتی برخوردار است؛ همچنین، به‌منظور آنکه برآورد دقیقی از عدم قطعیت غیرشرطی تورم صورت گیرد، به هر رژیم اجازه داده می‌شود از توزیع شرطی جداگانه‌ای استفاده کند. نتایج این پژوهش نشان‌دهندهٔ آن است که عامل مهم افزایش و ماندگاری عدم قطعیت تورمی در ایران پایداری رژیم‌های ناشی از تکانه‌های بیرونی همچون تحریم‌ها نیست، بلکه پایداری درون‌رژیمی به‌خاطر ویژگی‌های تجربی این متغیر و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی است. همچنین، بررسی‌های بیشتر در این پژوهش نشان‌دهندهٔ آن است که مردم در رژیم با تلاطم کم تورمی خطاهای انتظاراتی کمتری دارند.