اعتبارسنجی سندی و دلالی زیاره الاربعین

چکیده مقاله

حدیث "زیارة الاربعین" دو طریق اصلی دارد که به امام صادقعلیه السلام می رسد. محدثین این روایت را در کتب خود ذکر کرده و نیز بر اساس آن فتوا داده اند. سند این روایت در کتاب مصباح المتهجد و تهذیب الاحکام شیخ طوسی، المزار شهید ثانی و نیز در کتاب وسائل الشیعه شیخ حر عاملی مشاهده شد. در این پژوهش با توجه به مبانی رجالی این روایت مورد کنکاش سندی قرار گرفت و معلوم شد در این دو طریق، دو راوی مجهول الحال وجود دارد و بدین روی از نظر علم درایة الحدیث حکم به ضعف سندی این روایت می توان داد. از طرفی نمی توان حکم به دروغ گو بودن راوی به سبب فوق داد. از سوی دیگر با بررسی متن این روایت و عرضه حدیث زیارة الاربعین به قرآن کریم و همچنین توجه به اقوال دانشمندان امامیه، می توان ضعف سندی این روایت را جبران نمود. چرا که با تحلیل متن این روایت، عدم مخالفت با قرآن کریم احراز می شود و نیز با تمسک به قاعده "عمل اصحاب جابر ضعف سند است" می توان آن را دارای اعتبار ذانست . البته یکی از مبانی متقدمین در انتخاب روایات و اطمینان به صدور از معصومان، وثوق به صدور با توجه به قرائن اطمینان بخش است. امروزه با توجه به فاصله زمانی ایجاد شده از عصر ائمه تا کنون و منسد بودن باب علم، نیاز است که به باب علمی توجه نموده و به شواهد و قرائن دیگر در ایجاد اعتبار روایت تمسک نمود. در این جستار مشخص شد که حدیث زیارة الاربعین به سبب شهرت قابل توجه و متن معرفتی و همچنین هماهنگی با قرآن، اطمینان قابل توجهی به روایت وجود دارد. در این نوشتار بر اساس مبانی رجالی متأخرین مشی شده و با بررسی طرق سندی و متن این حدیث می توان معامله روایت مأثور از ناحیه مقدسه معصومینعلیهم السلام نمود و همچنین با دقت متنی در این حدیث این نکته روشن گردید که زیارت امام حسین در روز اربعین با حرکت و جابه جایی مکانی زائر محقق خواهد شد.