مدلسازی پراکندگی فضایی آلاینده آرسنیک در منطقه جنوب کرمان با استفاده از رویکرد بیزین

چکیده مقاله

آرسنیک از دسته عناصری بشمار می¬آید که در پوسته زمین نسبتا فراوان است. علی¬رغم کاربردهای متنوع در بخش¬های مختلف همچون صنعت، کشاورزی و داروسازی، آرسنیک تاثیرات خطرناکی نیز بر موجودات زنده و از جمله انسان دارد. دو منشأ انسانی (ناشی از فعالیت¬های انسانی همچون صنعت، معدن و کشاورزی) و طبیعی برای ایجاد آلودگی این عنصر در محیط¬زیست شناخته شده است. در این مقاله با تهیه نقشه توزیع این آلاینده در بخش جنوبی کرمان منشأ احتمالی این آلودگی بررسی شده است. در این مقاله ازآنالیز آرسنیک در 1804 نمونه رسوبات آبراهه¬ای در جنوب استان کرمان جهت مدلسازی فضایی آلایندگی این عنصر استفاده شده است. به منظور تخمین میزان آلاینده در نقاطی که از آنها نمونه¬ای برداشت نشده است، از روش مدلسازی کریگینگ بیزین تجربی استفاده شده است. غلظت آلاینده آرسنیک در برخی از بخش¬های غربی منطقه از حد استاندارد فراتر بوده و لازم است تا مطالعات لازم در خصوص سطح مخاطرات مرتبط با این آلاینده و تاثیر آن بر رواج بیماری¬های مرتبط همچون سرطان پوست، مثانه و ریه، دیابت و بیماری¬های قلبی و عروقی در این بخش¬ها مورد بررسی قرار گیرد. بررسی تطبیقی نقشه آلاینده و موقعیت کانسارها، معادن، صنایع شیمیایی و زمین¬های کشاورزی نشان داد که عمده آلودگی آرسنیک در این منطقه ناشی از صنعت و کشاورزی نبوده و به احتمال زیاد منشأ ژئوژنیک دارد. با توجه به اینکه مدلسازی صورت گرفته براساس نمونه¬های رسوبات آبراهه¬ای می¬باشد، لازم است تا در گام بعد، مطالعات براساس نمونه¬های خاک و آبهای سطحی و زیرزمینی و نمونه¬های انسانی در مناطق آلوده صورت پذیرد.