تحلیل رابطه دانش و رفتار زیست‌محیطی گردشگران با در نظر داشتن متغیر میانجی نگرش زیست محیطی (نمونه موردی: دارآباد، درکه، آهار فشم، وردیج و بام تهران)

Abstract

مهم ترین جنبۀ رفتار گردشگران طبیعت محور، توجه به پایداری زیست محیطی اسـت. بسـیاری از پـژوهش هـای زیسـت محیطـی در حوزه گردشگری بر نقش ارزش ها، نگرش ها، باورها و هنجارها در شکل دادن رفتار زیست محیطی متمرکز شده است. در این پژوهش، با توجه به نظریۀ بیشتر روان شناسان مبنی بر تاثیر نگرش بر رفتار، از نگرش زیست محیطی گردشگران به عنوان متغیر میـانجی در تبیـین ارتبـاط میـان دانش و رفتار زیست محیطی گردشگران در مناطق گردشگری تهران استفاده شده است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازلحاظ شـیوه گردآوری اطلاعات، توصیفی پیمایشی است. برای انجام پژوهش، پرسش نامه ای پژوهشگر ساخته با 75 متغیر تهیه و تنظیم و پایـایی آن بـا آزمون آلفای کرونباخ 939/0 و روایی آن به صورت صوری تایید شد. جامعۀ آمـاری پـژوهش، گردشـگران مراجعـه کننـده بـه پـنج منطقـۀ کوهستانی شهر تهران است و برای برآورد حجم نمونه 302 نفری، از فرمول کوکران در شرایط جامعه نامعلوم استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، روش مدل سازی معادلات ساختاری به کار رفت. نتایج تحلیلی مدل‌های رفتاری گردشگران طبیعت محور نشان می‌دهد رابطه مثبت و معناداری میان نگرش و رفتار زیست‌محیطی و همچنین میان نگرش و دانش زیست‌محیطی گردشگران با بارهای عاملی 68/0 و 82/0 در سطح معناداری کمتر از 05/0 وجود دارد. به این ترتیب می توان بیان کرد که وجود یک سیستم تجزیه و تحلیل شناختی به نام "دانش زیست محیطی گردشگران" در ترکیب با یک سیستم عاطفی منجر به شکل گیری نگرش زیست محیطی در گردشگران منجر خواهد شد و می تواند به عنوان مبنایی برای بهبود و بهینه سازی رفتارهای گردشگران در مقاصد گردشگری باشد.