آنالیز روند تغییر اقلیم با استفاده از شاخص های حدی داده های بلند مدت بارش و دما در جنوب شرق ایران ‎

چکیده مقاله

 

کاربرد نمایه‌های اقلیمی معرفی ‌شده توسط تیم متخصصین شناسایی تغییر اقلیم و نمایه ها یکی از پرکاربردترین شیوه‌های تشخیص تغییر اقلیم می‌باشد. در پژوهش حاضر به منظور تشخیص وقوع یا عدم وقوع تغییر اقلیم از داده‌های روزانه دما و بارش ایستگاه‌های سینوپتیک زابل، زاهدان و ایرانشهر طی دوره آماری 2015-1966 استفاده گردید. بدین منظور 8 شاخص اقلیمی مرتبط با بارش و 2 شاخص مربوط به دما استفاده و آزمون من-کندال نیز برای تعیین روند و روش تخمین‌گر شیب سن برای تعیین بزرگی روند بکار گرفته شد. نتایج تحقیق حاکی از روند افزایشی غیرمعنی‌دار در میزان حداکثر دمای بیشینه روزانه در ماه و میزان حداقل دمای کمینه روزانه در ماه می‌باشد. نمایه‌های مربوط به بارش نیز در سرتاسر استان کاهشی و بدون روند می‌باشند. همچنین نمایه روزهای خشک متوالی در ایستگاه ایرانشهر کاهشی و بدون روند اما در دو ایستگاه دیگر افزایشی و بدون روند می‌باشد. افزون بر این نیز نمایه روزهای مرطوب متوالی در ایستگاه ایرانشهر دارای روند کاهشی معنی‌دار و در زابل و زاهدان کاهشی غیرمعنی‌دار می‌باشد. نمایه‌های حداکثر بارش یک روزه و پنج روزه نیز کاهشی می‌باشند که در مورد حداکثر بارش پنج روزه در ایستگاه زاهدان هیچ‌گونه روندی مشاهده نمی‌گردد. به‌طور کلی می‌توان بیان کرد که شاخص‌های اقلیمی مربوط به دما و بارش در منطقه مطالعاتی به ترتیب رو به افزایش و کاهش می‌باشد. در مجموع با توجه به نبود روند معنی‌دار در اکثریت قریب به اتفاق شاخص‌ها می‌توان نتیجه گرفت که تغییرات و نوسانات رخ داده در منطقه مطالعاتی ارتباطی با پدیده تغییر اقلیم ندارد، هرچند که پی بردن به این تغییرات می‌تواند کمک بسیار شایانی به تصمیم‌گیری مدیران و برنامه‌ریزان شهری و منطقه‌ای، به خصوص در رابطه با امور مرتبط با توسعه کلان‌شهرها و کشاورزی و غیره نماید.