پیش ‌بینی رفتار های هنجار گریز تحصیلی بر اساس توانمندی ‌ ایگو : نقش تعدیل‌ کنندگی هیجان ‌های شرم و احساس‌ گناه

Abstract

پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی کنندگی توانمندی ‌ایگو در رفتارهای هنجارگریز تحصیلی و بررسی تعدیل کنندگی هیجان شرم و احساس گناه در این ارتباط انجام شد. طرح پژوهش از نوع همبستگی و جامعه‌ی آماری، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه کاشان در نیم سال اول تحصیلی 1401-1400 بود. از این جامعه‌ی آماری280 دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به منظور جمع آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ی توانمندی ایگو(ESS) بشارت(1386) ، هیجان‌های خودآگاه شرم وگناه(GASP)کوهن(2011) و پرسشنامه‌ی تجدید نظر شده‌ی ‌هنجارگریزی در آموزش پرستاری کلارک(2015) استفاده شد. داده‌های بدست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و روش رگرسیون سلسله مراتبی مورد تجریه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین رفتارهای هنجارگریز تحصیلی و توانمندی ‌ایگو رابطه‌ی منفی و معنادار وجود دارد. همچنین بین هیجان شرم و هنجارگریزی‌ تحصیلی و توانمندی ‌ایگو به ترتیب رابطه‌ی مثبت و منفی معنادار وجود دارد. احساس‌گناه رابطه‌ی قوی منفی و معنادار با هنجارگریزی‌تحصیلی و رابطه‌ی مثبت و معنی دار با توانمندی‌ ایگو دارد. نتایج یافته‌ها حاکی از این بود که توانمندی ایگو می‌تواند رفتارهای هنجارگریزی تحصیلی را پیش‌بینی کند. هیجان شرم بالا اثرکاهندگی توانمندی ایگو بر هنجارگریزی را کاهش می دهد. اما اثر تعدیل‌کنندگی احساس‌گناه در رابطه‌ی بین توانمندی ‌ایگو با هنجارگریزی به علت معنادار نبودن، تأیید نشد. استفاده از نتایج این پژوهش می‌تواند با آگاهی بخشیدن دانشجویان نسبت به توانمندی ایگو، و اجتناب از شرمگین کردن آن‌ها در موقعیت های تنش‌زا، به کاهش بروز رفتارهای هنجارگریز کمک کند.