بررسی تغییرات رفتارهای دینی ایرانیان بر پایه تحلیل داده‌های پیمایش‌های ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان

Abstract

در چند دهه گذشته و با افزایش شبکه ارتباطی، دسترسی سریع اطلاعات و شبکه‌های اجتماعی، جامعه ایران با تغییر و تحولات فرهنگی مواجه بوده است که این دگرگونی‌ها اثرات متعدی در حوزه‌های مختلف از جمله دینداری داشته است. هدف این تحقیق بررسی تحولات رفتارهای دینی ایرانیان بر اساس یافته‌های امواج سه گانه پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان در سال‌های 1379، 1381 و 1394 با استفاده از روش تحلیل ثانویه بوده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد برخی از شاخص‌های اساسی دینداری، همچون اعتقاد به معاد، توکل به خدا و میزان انجام واجبات دینی، در چند سال اخیر روندی کاهشی داشته است و این در حالی است که برخی دیگر از شاخص‌ها همچون اعتقاد به داشتن قلب پاک، شرکت در مجالس روضه و غیره روندی صعودی داشته و برخی شاخص‌های دیگر نیز نسبتاً ثابت مانده است. این داده‌ها نشان می‌دهند که به تدریج با گونه‌های متعددی از اشکال دینداری روبه‌رو هستیم که شاید مهم‌ترین آن دین خصوصی شدن دین است که در حال ترویج در میان جوانان است.