مدل سازی عوامل موثر بر توسعه کسب و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات در ایران با استفاده از روش معادلات ساختاری

Abstract

طی سه دهه اخیر، سهم اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد دنیا با شیب معناداری افزایش یافته و به 25 درصد در سال 2020 رسیده است. اقتصاد جهان از منبع محوری به داده محوری در حال گذار است و کسب‌و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات، مهمترین بازیگران این عصر جدیدند. هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر توسعه این کسب‌وکارها و نحوه ارتباط میان این عوامل در ایران است. داده‌های بخش نخست این پژوهش، از طریق 12 مصاحبه نیمه‌ساختاریافته عمیق فراهم شده و با رویکرد تحلیل محتوا و با استفاده از روش کدگذاری تحلیل شده است. تحلیل داده‌های یاد شده منجر به شکل‌گیری 287 کد اولیه، 66 مفهوم، 15 مقوله فرعی و 3 مقوله اصلی گردید. در مرحله دوم، یافته‌های بخش کیفی پژوهش در قالب یک پرسشنامه پیاده‌سازی شد و به جامعه‌ای متشکل از سه گروه مختلف از فعالان این صنعت ارسال گردید. داده‌های دریافت شده از طریق240 پرسشنامه تکمیل شده با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مدل کمی پژوهش تایید گردید. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که نقش دولت در توسعه این کسب‌وکارها بسیار کلیدی بوده، سایر عوامل با اثرپذیری از سیاست‌های دولت بر توسعه این شرکت‌ها ایجاد اثر می‌کنند.