بررسی امکان افزایش عملکرد فیزیولوژیکی گیاه دارویی Lippia citriodora L. با استفاده از محرکهای زیستی در شرایط تنش شوری

Abstract

چکیده 1 تنشهای محیطی مانند شوری، یکی از مهمترین عوامل کاهش عملکرد در گیاهان دارویی بهشمار میروند. تنش شوری از یک سو باعث ایجاد تغییر در رشد گیاهان دارویی شده و از طرف دیگر کمیت و کیفیت مواد موثره آنها نظیر آلکالوئیدها، گلیکوزیدها، استروئیدها و روغنهای فرار (اسانسها) را تحت تاثیر قرار میدهد. تاکنون روشهای زیادی جهت مقابله با تنش شوری ارائه گردیده است. در سالهای اخیر استفاده از مواد تنظیمکننده رشد گیاهان، نظیر باکتریهای محرک رشد به عنوان راهکاری جهت کاهش اثرات سوء تنش شوری به کار گرفته شده است. این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 12 تیمار و 4 تکرار در بهار سال 1397 در گلخانه دانشگاه کاشان انجام شد. فاکتورها ی مورد آزمایش Pseudomonas fluorescens سویه (PGPR ) 50 و 100 میلیمولار و باکتری محرک رشد ، شامل 3 سطح شوری به میزان 25 بود که پس از استقرار کامل گیاه و به خاک گلدانها ب ه صورت CFU/ml 10- 10 و 6 -8 ،10- در چهار غلظت شاهد (صفر)، 10 محلول قبل از اعمال تنش شوری اضافه گردید. پس از 45 روز اندام هوایی گیاه شامل سرشاخه گلدار برداشت گردید و با اسانس گیری انجام شد. نتایج نشان SDE روش استخراج و تقطیر با بخار بهطور همزمان با یک حلال آلی با استفاده از دستگاه داد که افزایش تنش شوری تاثیر معنیداری در کاهش پارامترهای رشد شامل وزن خشک، طول ریشه، ارتفاع گیاه و عملکرد اسانس داشته است. همچنین با افزایش سطح شوری، درصد اسانس افزایش معنیداری را در سطح یک درصد نشان داد، بهطوری 10 مولار - 0 در تیمار 100 میلی مولار و استفاده از غلظت 8 / 0 در تیمار شوری 25 میلی مولار به 96 / که درصد اسانس از 45 باکتری رسید. بر اساس نتایج بهدست آمده مشخص شد که استفاده از این سویه باکتری محرک رشد سبب کاهش اثرات تنش شوری شده و بازدهی اسانس این گیاه را افزایش میدهد، بنابراین به نظر میرسد کاربرد این باکتری ها راهکار مناسبی برای سازگاری با تنش شوری باشد.