سنجش کیفی ترکیبات ثانوی اسانس گیاه .Mentha piperita L به روش‌های فیزیکی به عنوان جایگزین روش GC-MS

Abstract

هدف از این مقاله تشخیص ترکیبات اسانس نعناع فلفلی با استفاده از روش طیف‌سنجی‌ رامان و مقایسه آن با روش کروماتوگرافی و همچنین ارزیابی خلوص این اسانس با استفاده از طیف‌سنجی FTIR و آنالیز انکسار‌سنجی می‌باشد. به این منظور، ابتدا اسانس سرشاخه های هوایی گیاه نعناع فلفلی( Mentha piperita L.) از مزارع منطقه فین کاشان،در اوایل دوره گلدهی گیاه با استفاده از دستگاه، کلونجر استخراج شد و اجزای اصلی اسانس استخراج شده، به وسیله کروماتوگرافی گازی متصل به جرم سنج جرمی (GC/MS)، منتول و منتون تشخیص داده شد. سپس با استفاده از روش‌ سریع و کم‌هزینه طیف‌سنجی رامان که با سه دستگاه طیف‌سنج متفاوت مورد آزمایش قرار گرفتند، دو ترکیب منتون و منتول مشخص شد. همچنین برای ارزیابی خلوص اسانس نعناع فلفلی از روش انکسار‌سنجی و طیف‌سنج مادون قرمز (FTIR) استفاده شد، به این منظور، غلظت‌های 20، 30، 40، 60، 80 و 90 درصد اسانس نعناع فلفلی به صورت دستی توسط حلال سیکلوهگزان ساخته شد. غلظت‌های مختلف و اسانس خالص(غلظت 100 درصد) توسط دستگاه انکسارسنجی و طیف‌سنجی مادون قرمز مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج، طیف‌سنجی مادون قرمز قادر به شناسایی اسانس نعناع فلفلی خالص و غلظت‌های رقیق شده آن نیست و فقط قادر به شناسایی مولکول‌های مختلف آن از نظر ساختار و کیفیت می‌باشد ولی با استفاده از آنالیز انکسار‌سنجی، غلظت‌های مختلف و نمونه خالص کاملا از هم قابل تشخیص بودند. بنابراین آنالیز انکسار‌سنجی و طیف‌سنجی رامان روشی‌های سریع و کم‌هزینه‌ای هستند که قادر به شناسایی ترکیبات اصلی اسانس‌ها و تعیین درصد خلوص آن‌ها می‌باشد.