اجتهاددرتفسیرروایی قمی

چکیده مقاله

تفسیر منسوب به قمی از جمله تفاسیر امامیه است که در قرن چهارم تالیف شده است، در طبقه بندی تفاسیر آن را جز تفسیر های روایی و نقلی می آورند، اما بر مبنای متن تفسیر مولف در موارد پرشماری برای رسیدن به فهم آیات اجتهاد کرده است، یعنی وی با تکیه بر دانسته های غیر نقلی کوشیده است مراد آیات را بیابد. در قسمت اول این جستار قمی و جایگاه تفسیر منسوب به وی را بررسی می کنیم و در قسمت دوم به زمینه های اجتهاد در این تفسیر می پردازیم و قسمت سوم را به عوامل موثر در اجتهاد اختصاص داده ایم. بر اساس این تحقیق هیچ تفسیری حتی تفاسیر مشهور به روایی و نقلی از اجتهاد مفسران خالی نیست.