بررسی تطبیقی جایگاه سنت در تفسیر نمونه و اطیب البیان

نگارنده: فاطمه بحرالعلومی

روش‌های مختلف تفسیری هم¬زمان با نزول قرآن تا کنون رایج بوده و کهن¬ترین آن‌ها روش روایی است که بر پایه¬ی سخنان پیامبر و اهل بیت ایشان استوار است. با گذشت زمان روش¬ها و گرایش-های جدید در تفسیر قرآن به وجود آمده است. تفسیر قرآن با هر ابزاری بی نیاز از روایات نیست چرا که اغلب روش‌های تفسیر ریشه در روایات دارند. اما در تفاسیر جدید با نگاه عصری-اجتماعی از روایات کم¬تر استفاده می¬شود. از این رو بر آن شدیم تا به روش گردآوری و سپس تحلیل داده¬ها به بررسی و مقایسه‌ی جایگاه روایات در دو تفسیر معاصر پرداخته و پس از مطالعه در ابعاد روش و رویکرد آن دو و کاوشی در روایات و مبنای گزینش آن‌ها توسط مفسران دریافتیم که تفسیر نمونه و اطیب البیان در رویکرد کلامی مشترک و استفاده¬ی روایی هر دو غالباً در جهت اثبات عقائد کلامی امامیه است با این تفاوت که آیت الله مکارم شیرازی بر خلاف آیت الله طیب اصراری بر استفاده¬ی مطلق از منابع و احادیث شیعه ندارد و به عبارتی رویکرد ایشان در به کار گیری سنت بر خلاف آیت الله طیب تقریب گرایانه است، بدین معنا که می¬کوشد تا با استفاده از منابع و روایات اهل سنت همسویی¬های دو مذهب را نشان دهد. این مطلب از دقت در شیوه بیان اطیب البیان در ذیل آیات مختلف به ویژه آیات حاوی مباحث کلامی کاملاً آشکار است.