مدل‌سازی تغییرات نیاز خالص آبیاری گیاه سیب زمینی در شرایط تغییر اقلیم در برخی از مناطق کشور

چکیده مقاله

در این مطالعه برای شبیه سازی نیاز آبی سیب زمینی از مدل گردش کلی CanESM2 و سناریوهای RCP4.5 ، RCP2.6 و RCP8.5 در سه دوره 2040-2011، 2070-2041 و 2100-2071 استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین افزایش تبخیر-تعرق مرجع در ایستگاه همدان و شیراز به میزان 29/0 میلی متر در روز در دوره 2100-2071 و سناریوی RCP8.5 و بیشترین کاهش در ایستگاه اصفهان به میزان 83/0- میلی متر در روز و در دوره 2040-2011 و سناریوی RCP4.5 رخ خواهد داد. نتایج نشان داد بیشترین کاهش میزان تبخیر - تعرق واقعی در ایستگاه‌ سنندج در دوره 2040-2011 و در سناریوی RCP8.5 به میزان 7/206- میلی متر و بیشترین افزایش تبخیر- تعرق واقعی در ایستگاه تبریز و در دوره 2100-2071 در سناریوی RCP8.5 به میزان 48/121+ میلی متر رخ خواهد داد. نتایج شبیه سازی بارش موثر نشان داد همه ایستگاه ها به استثناء سنندج با کاهش بارش موثر مواجه خواهند شد. بیشترین میزان کاهش بارش موثر در دوره سوم (2100-2071) مشاهده شد، بطوریکه درصد کاهش بارش موثر در محدوده 4/2 درصد (همدان) تا 38/54 درصد (شهرکرد) در نوسان خواهد بود. بارش موثر در ایستگاه سنندج تا نزدیک 40 درصد افزایش خواهد یافت. نتایج شبیه‌سازی نیاز خالص آبیاری نشان داد بیشترین افزایش مربوط به مرحله میانی رشد سیب زمینی است. بیشترین افزایش نیاز خالص آبیاری در این مرحله، در ایستگاه تبریز در سناریوی RCP4.5 در دوره‌ی سوم به میزان 28/377 میلی متر و کمترین افزایش نیاز خالص آبیاری در ایستگاه جیرفت در سناریوی RCP8.5 در دوره سوم به میزان 44/65 میلی متر مشاهده شد.با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان نتیجه گرفت که مناطق گرمسیر کشور تحت تاثیر شرایط تغییر اقلیم، بیشترین افزایش نیاز خالص آبیاری را به دلیل افزایش دما، کاهش بارندگی و کاهش بارش موثر به خود اختصاص داده‌اند.