طراحی نظام تورش های رفتاری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد فراترکیب

Abstract

افراد در زمان سرمایهگذاری تمامی جنبههای تصمیم خود را از نظر میگذرانند و در پی اتخاذ تصمیمی هستند که عقلانیتر است و نتایج مطلوب از آن حاصل میشود. امّا در برخی مواقع ناکارایی بازارهای مالی و عوامل مختلف دیگر فرد را تحت تاثیر قرار داده و موجب بروز رفتاری غیرعقلایی و نهایتاٌ منجر به اتخاذ تصمیمی غیرمنطقی میشود. این الگوهای رفتاری که آن را تورشهای رفتاری یا خطاهای شناختی مینامیم. طی دههها مورد مطالعه قرار گرفته و شناسایی شدهاند. شناخت این تورشها باعث میشود هم سرمایهگذاران و هم افراد و سازمانها در مقام ناظر، بر فرآیند تصمیمگیری مشارکتکنندگان در بورس آگاهی داشته باشند. این شناخت از نحوه تصمیمگیری، ذینفعان را بر اشراف از فرایند تصمیمگیری خود یاری نموده تا بیش از پیش از هرگونه تصمیم غیرعقلایی و مضر بپرهیزند. هدف از پژوهش حاضر، فرامطالعهای از کلیه تورشهای شناسایی شده در زمینه سرمایه گذاری است تا در نهایت به مدلی جامع و طبقهبندی شده در این زمینه دست یابیم. به دلیل کیفی بودن ماهیت موضوع و همچنین دادههای کیفی آن، از ابزار فراترکیب و الگوی باروسو و ساندولوسکی استفاده کردهایم و تمامی تورشهای مطرح شده در مطالعات پیشین شامل 67 تورش مالی-رفتاری شناسایی، استخراج و به 5 مقوله : شناختی، عاطفی، اجتماعی، فرهنگی و طبیعی دستهبندی نمودهایم. با توجه به اهمیت تاثیرات تورشهای رفتاری بر تصمیمات مالی هم در سطح خرد و هم کلان توصیه میشود هم سرمایهگذاران و هم متولیان امر در سطح کلان بهطور کامل از این تورشها آگاه بوده و در مواقع ضروری از آنها دوری جویند.