اثرات پروژههای آبخیزداری بر شاخص‌های جهانی توسعه

Abstract

روند فزاینده تخریب منابع طبیعی، فرسایش خاک و وقوع سیل‌های مخرب در کشور علی رغم اقدامات گسترده آبخیزداری طی چهار دهه گذشته، لزوم ارزیابی اثرات این طرح‌ها و دسترسی به آمار و اطلاعات طی دوره بهره¬برداری را بیش از پیش نموده است. پژوهش حاضر به ارزیابی اثرات پروژه‌های آبخیزداری بر هشت شاخص جهانی توسعه در حوزه‌های آبخیز شهری نطنز، هونجان شهرضا، قلعه قدم سمیرم و سیبک فریدونشهر پرداخته است. در همین راستا پس از بررسی منابع و پژوهش‌های پیشین، نسبت به جمع‌آوری اطلاعات طرح‌های آبخیزداری و منابع طبیعی در سطح حوزه‌های آبخیز یاد شده در دوره قبل و بعد از اجرا طی دوره 20 ساله از سال‌های 1375 تا 1395 در قالب پرسش‌نامه، مصاحبه حضوری، جمع‌آوری اطلاعات از ارگان‌های ذی‌ربط و استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، عکس‌های هوایی و گزارش‌های تفصیلی هر یک از حوزه‌های آبخیز اقدام شده است؛ نتایج بررسی نشان داده است که اجرای طرح‌های آبخیزداری بطور کلی بر روی شاخص‌های جهانی توسعه اثر مثبت و باعث افزایش سطح این شاخص‌ها شده به گونه‌ای که این ساز و کارها بهبود یافته‌اند.