رنگرزی تخ پشمی با برگ درخت پسته و بررسی اثر دندانه

چکیده مقاله

رنگ عنصر جدایی ناپذیر طبیعت است و حضور رنگ در زندگی انسان حاصل پیوند و ارتباط او با طبیعت است. تهیه رنگ و انجام رنگرزی از جمله هنرهایی است که بشر از دوران قدیم به آن علاقه داشته و در ساخت و در زیبا سازی ظاهر مصنوعات مختلف خود از آن استفاده کرده است. رنگرزی طبیعی در ایران سابقه دیرینه‌ای دارد و بیشترین کاربرد آن در هنر-صنعت فرش است در واقع یکی از عوامل شهرت جهانی فرش ایرانی، رنگرزی گیاهی آن است. منشا درخت پسته با نام علمی Pistacia vera L. فلات ایران می‌باشد. این درخت از خانوادهAnacardiacea است و دارای برگ‍‌های مرکب شانه‌ای است که هر برگ از 5 تا 7 برگچه تشکیل شده است. برگ‌های درخت پسته متناوب و مرکب از 2 یا 3 برگچه نوک تیز با یک برگچه انتهایی هستند و به رنگ سبز روشن می‌باشند. در این تحقیق که به صورت آزمایشگاهی-کتابخانه‌ای صورت گرفته است، از برگ درخت پسته به عنوان رنگزای طبیعی برای رنگرزی نخ پشمی و از دندانه‌های معدنیِ سولفات آلومینیوم، سولفات مس، سولفات آهن، سولفات روی، سولفات نیکل و کلرید قلع با روش همزمان همراه با اسید استیک استفاده گردید. مشخصه‌های رنگی نمونه‌های پشمی رنگرزی شده در سیستم CIE (L*a*b*) اندازه گیری شد، نتایج نشان داد که برگ درخت پسته فام‌های بادامی، سبز زیتونی، قهوه‌ای، زرد کم رنگ، زرد طلایی و خاکستری (موشی) را با توجه به نوع دندانه مورد استفاده روی نخ پشمی به وجود می‌آورد. در نتیجه می‌توان از برگ درخت پسته در رنگرزی فرش دستباف استفاده کرد.