بررسی اثربخشی درمان ترکیبی هیجان‌مدار و حل‌مسئله در کاهش افسردگی و افکار خودکشی مادران با فرزند معتاد

Abstract

زمینه و هدف: آسیب‌پذیری روانی- اجتماعی مادران نسبت به اعتیاد فرزندان بیشتر از سایر افراد است. آسیب‌پذیری مادران دارای فرزند معتاد می¬تواند زمینه‌ بروز افکار خودکشی و رفتار خودآسیبی را فراهم کند. از این رو هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان ترکیبی هیجان‌مدار و حل‌مسئله در کاهش افسردگی و افکار خودکشی مادران دارای فرزند معتاد بود. روش‌بررسی: روش پژوهش نیمه‌‌آزمایشی و طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و یک پیگیری 1 ماهه بود. جامعه ‌آماری مادران افسرده دارای فرزند معتاد در 6 ماهه اول سال 1399 در کمپ مسیر سبز شهر سبزوار بودند. 40 نفر داوطلب واجد شرایط وارد مطالعه شدند و در گروه‌های 20 نفره آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه‌های افسردگی بک (1971)، افکار خودکشی بک (1988) بود که در سه مرحله در مورد هر دو گروه و برنامه درمان ترکیبی هیجان‌مدار و آموزش حل‌مسئله نیز در 15 جلسه هفتگی90 دقیقه‌ای برای گروه آزمایش اجرا و داده‌ها با استفاده از تحلیل اندازه‌‌های تکراری تحلیل شدند. یافته‌ها: درمان ترکیبی هیجان‌مدار و حل‌مسئله می‌تواند تمایل به مرگ (001/0P<)، آمادگی برای خودکشی (001/0P<)، کتمان خودکشی (001/0P<)، افکار خودکشی (001/0P<) و افسردگی(001/0P<) را کاهش دهد و این تاثیر در مرحله پیگیری پایدار ماند (001/0P<). نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد درمان ترکیبی هیجان‌مدار و آموزش حل مسئله در کاهش افسردگی و افکار خودکشی مادران دارای فرزند معتاد تاثیر دارد. بنابراین با توجه به کارآمدی این برنامه درمانی، پیشنهاد می‌شود برای کاهش افسردگی و افکار خودکشی مادران دارای فرزند معتاد از این برنامه استفاده شود.