فناوری و صنایع در باستانشناسی نقدی بر کتاب "رهیافتهای باستانشناختی به فناوری

Abstract

بیان مسئله و هدف: کتاب "رهیافت‌های باستان‌شناختی به فناوری" نوشتۀ هتر مارگارت لوییس میلر، استاد دانشگاه تورنتو، به درستی یکی از روزامدترین کتاب‌های باستان‌شناسی است که به موضوع فناوری و صنعت اختصاص یافته و نویسنده تلاش فراوانی به خرج داده تا از زوایای گوناگون به بررسی فناوری و صنعت از نگاه باستان‌شناسی بپردازد. نقد برگردان این کتاب به ما کمک خواهد کرد تا بتوان برگردان¬هایی از این دست را هرچه بهت کرد. روش: جهت انجام نقد این برگردان، نخست فصول کتاب به دقت خوانده و نکات ویرایش و نگارشی ثبت گردید. سپس هرجا که به نظر نقص یا سنگینی در فهم مطلب بود به نسخۀ اصلی کتاب مراجعه و متن اصلی با برگردان مقابله شد تا در صورت وجود کاستی، شکل بهتر یا درست¬تر گوشزد گردد. نتیجه: یکی از نقاط اصلی قوت کتاب، ارجاع به منابع مختلف در مورد هر موضوع و بحث است که از این نظر آن را برای دانشجویان، به ویژه در مقاطع تکمیلی، مناسب می‌نماید. برگردان کتاب نیز که توسط وحید عسگرپور، استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز و یکی از باستان شناسان جوان، پرتلاش و آِینده دار انجام گرفته، از عهدۀ کار بر آمده است و وام نگارنده را گذارده است. چاپ، صفحه آرایی و ویرایش و نگارش برگردان کتاب با دقتی کم¬نظیر انجام گرفته و قطعا نظر بیشینۀ مخاطبان را جلب خواهد کرد. برگردان روان و دقیق کتاب باعث می‌شود تا مخاطبان در خواندن کتاب چندان دچار مشقت و دشواری نشوند. اما با این حال تلاش برگرداننده برای وفاداری به متن، اندکی ساختار جملات بخش‌هایی از کتاب را از اصول نگارش فارسی دور کرده، به گونه‌ای که اهل فن براحتی تشخیص می‌دهند که کتاب نخست به زبانی غیر از فارسی نگاشته شده و سپس به فارسی برگردانده شده است.