تأملی بر مبانی بینامتنیت از دیدگاه غربی و ناقدان قدیم عرب

چکیده مقاله

یکی از رویکردهای جدید نقد ادبی که در نتیجه ی تحوّل بنیادین در ساختار نقد قدیم در غرب رواج پیدا کرد، نظریه ی بینامتنیت است ؛ که در دهه ی شصت قرن بیستم میلادی ژولیا کریستوا ناقد فرانسوی آن را ارائه کرد. ازمیان نظریه پردازانی که کریستوا بسیار از او متأتر بود؛ می توان از میخائیل باختین نام برد. این نظریه اکنون به عنوان 'تناص' در نقد عربی معروف است. البته قبل از آن نیز در زمان قدیم بحث های زیادی مانند سرقات شعری، اقتباس، تلمیح، و تضمین مطرح شده است؛ که شباهت زیادی با تناص دارد همانطور که در اشعار امرؤالقیس یا طرفه نمایان است. مقاله حاضر در نظر دارد تناص را از دیدگاه ناقدان غرب و جهان عرب بررسی کند.