شناخت، نحوه مصرف، منبع تهیه و اثربخشی گیاهان دارویی آرام‌بخش در کاهش استرس ناشی از شیوع اپیدمی بیماری‌های ویرال از دیدگاه مردم استان‌های مرکزی، خوزستان، چهار محال و بختیاری و اصفهان

چکیده مقاله

زمینه و هدف: از گذشته تاکنون استفاده از گیاهان دارویی در درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد توجه مردم بوده است. شیوع بیماری کووید-19 از دسامبر 2019 ممکن است منجر به ایجاد استرس و اضطراب به دلیل ناشناخته‌بودن آن شده باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی شناخت، میزان مصرف، منبع تهیه و اثربخشی گیاهان دارویی آرام‌بخش از دیدگاه مردم استان‌های خوزستان، اصفهان، مرکزی و چهار محال و بختیاری در کاهش استرس ناشی از شیوع اپیدمی کووید انجام شد. روش: پژوهش حاضر کاربردی و از نوع مقطعی ـ تحلیلی است که در یک مقطع زمانی (بهار 1399 ش.) انجام شد. ابزار تحقیق پرسشنامه آنلاین محقق‌ساخته با 10 گویه عمومی و 23 گویه تخصصی و 12 گویه در خصوص نام گیاهان پرمصرف بود. پرسشنامه‌ها در چهار استان منتخب به صورت تصادفی توزیع و تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزارSPSS 22 انجام شد. ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش موازین مرتبط با اصول اخلاقی همچون محرمانه بودن، رضایت آگاهانه و آزادبودن شرکت‌کنندگان در همکاری و یا عدم همکاری در روند پژوهش رعایت گردید. یافته‌ها: یافته‌های آزمون تی تک‌نمونه‌ای نشان داد مهم‌ترین عامل در استفاده از گیاهان دارویی آرام‌بخش، اثربخشی آن‌ها در مقایسه با داروهای شیمیایی بوده است. طبق نتایج، استان سکونت بر گویه «گیاهان دارویی آرام‌بخش در کاهش استرس بحران کرونا در من اثر قابل توجهی داشتند.» تأثیر معنی‌داری داشت که مردم استان مرکزی بیشترین میانگین را به خود اختصاص دادند. زنجبیل (61/3)، آویشن (43/3) و دارچین (42/3) پرمصرف‌ترین گیاهان در بین مردم بود. به نظر می‌رسد علاوه بر هدف کاهش اضطراب، افزایش سیستم ایمنی نیز از دلایل مصرف این گیاهان بوده است که با نتایج آزمون تی نیز منطبق بود. همچنین یافته‌ها نشان داد که مردم عطاری‌ها را منبع اصلی تهیه گیاهان دارویی قلمداد کرده‌اند. نتیجه‌گیری: مردم استان‌های مختلف دارای شناخت متفاوتی از گیاهان آرام‌بخش بودند و از گیاهان مختلفی برای کاهش استرس ناشی از شیوع اپیدمی کرونا استفاده کردند.