تحلیل اینترنت اشیاء با رویکرد مدل ساختاری تفسیری و تحلیل محتوا در زنجیره تأمین

Abstract

هدف: با توجه به افزایش شدت رقابت، توجه به فناوری‌های نوین در زنجیره تأمین ضروری است. در عصر حاضر اینترنت اشیا از مهم‌ترین ابزارهای نوآورانه به‌حساب می‌آید. ایجاد عوامل مناسب به‌منظور عملیاتی‌سازی اینترنت اشیاء سبب توسعه‌ی عملکرد زنجیره تأمین می‌شود. به‌همین علت شناسایی مولفه‌های اثرگذار در جهت استفاده از این فناوری و همچنین آگاهی از نتایج اثربخش آن، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. بنابراین هدف اصلی این تحقیق، شناسایی و تحلیل پیشران‌ها و پیامدهای اینترنت اشیا در زنجیره تأمین است. ضرورت: فناوری اینترنت اشیاء مفهومی ضروری است که میتواند در شرایط انقلابی صنعت 4.00 به‌کار آید و بازگوکننده‌ی شبکه‌ای فراگیر از اشیای هوشمند در زنجیره تأمین قلمداد شود. این تحقیق با پوشش محدوده‌ی وسیعی از ادبیات مرتبط با پیشران‌ها و پیامدهای این فناوری به تحلیل جامع تر آن در زنجیره تامین کمک می نماید. روش شناسی: این تحقیق از دو فاز کیفی و کمّی و با رویکرد آمیخته انجام می شود. جامعه آماری فاز کیفی، مقالات داخلی و خارجی و جامعه آماری فاز کمّی اساتید دانشگاهی و خبرگان صنعتی است. شیوه‌ی نمونه‌گیری قضاوتی و حجم نمونه آماری در فاز کیفی، 22 مقاله و در فاز کمی 10 نفر است. روش گردآوری داده‌های کیفی روش کتابخانه‌ای و در داده‌های کمّی استفاده از پرسشنامه‌ی محقق‌ساخته است. از روش تحلیل محتوای عرفی قراردادی برای بخش کیفی و از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری برای تحلیل بخش کمّی استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج تحلیل محتوا بیانگر هشت دسته پیشران شامل سرمایه فرهنگی، سرمایه مالی، سرمایه انسانی، سرمایه ذهنی، سرمایه ارتباطی، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، تسهیلات قانونی و قابلیت‌های محیطی و همچنین هفت پیامد اصلی شامل عملکرد اقتصادی، عملکرد اجتماعی، عملکرد زیست محیطی، عملکرد تجاری، عملکرد تولید و عملیات، عملکرد سیستم اداری و رشد و توسعه ی عملکرد است. نتیجه‌گیری: در بخش پیشران‌ها زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و در بخش پیامدها عملکرد اقتصادی با بیشترین تأثیر بر سایر متغیرها به‌عنوان متغیرهای کلیدی مدل‌های ساختاری تفسیری شناسایی شدند.