بررسی جایگاه و ویژگی‌های فرضیه و مدل تحلیلی در پژوهش علمی

چکیده مقاله

در هر پژوهش علمی، که با یک مسئله حل شدنی آغاز می شود، پژوهشگر باید بتواند برای مسئله مورد مطالعهاش یک جواب موقتی به شکل یک فرضیه مناسب که به گونه تجربی آزمون پذیر نیز باشد در نظر بگیرد، تا از این طریق بتواند کوشش خود و کار پژوهش را در جهت مشخص هدایت و از تشتت و پراکندگی در آن جلوگیری کند. بعد از انجام آزمایش مناسب، اگر فرضیه مربوط تأیید شود مسئله را حل می کند، و به عکس اگر تأیید نشود، مسئله مورد مطالعه نیز حل نمی شود. این فرضیه است که مجموعه فعالیت های اجرایی پژوهش را تعیین می کند و پژوهش را هدایت و جهت تحقیق را تعیین می کند و یک مدل تحلیلی مناسب هم برای هدایت تحلیل داده ها ساخته می شود و مجموعه ساخت دار و به هم پیوسته مرکب از مفاهیم و فرضیه های متصل به یکدیگر است. در این پژوهش، پس از ارائه تعریف فرضیه و تبیین نقش و اهمیت آن در یک تحقیق اجتماعی، ملاک- های تدوین فرضیه و انواع آن بیان گردیده است. سپس به نقش و جایگاه مدل تحلیلی در تحقیق و مراحل ساخت و انواع آن پرداخته شده است.