فراتحلیل عوامل مؤثر بر وندالیسم در ایران

چکیده مقاله

وندالیسم را می‌توان جزو بزه کاری‌های ملایم به حساب آورد که نوعی روحیه بیمارگونه در فرد است و به تخریب تأسیسات عمومی نظیر تلفن‌های عمومی، صندلی‌های اتوبوس شهری، مترو، باجه‌های پست، تلگراف و خرابکاری‌هایی از این قبیل منجر می‌شود و اهمیت آن به اندازه‌ای است که آن را بیماری جهانی خرابکاری در قرن حاضر و عصر مدرن می‌دانند. از این رو مطالعات بسیاری در حوزه‌ وندالیسم به ویژه در سال های اخیر صورت گرفته است. اما مسئله‌ اساسی اکثر این مطالعات عدم تسلط بر تمام ابعاد این مسئله‌ است. تحقیقات ترکیبی با استفاده از روش فراتحلیل پاسخی است به این خلأ پیش آمده. بر این اساس هدف پژوهش حاضر به کارگیری روش فراتحلیل به منظور تحلیل و ترکیب نتایج مطالعات صورت گرفته پیرامون عوامل مؤثر بر وندالیسم است. بدین منظور 7 عامل در مطالعات متعدد شناسایی شد و اندازه اثر هر یک در ارتباط با وندالیسم به دست آمد. این عوامل عبارتند از: پایگاه اقتصادی- اجتماعی، ارتباط با افراد بزهکار، تعلق به خانواده، تعلق به مدرسه، محرومیت نسبی، انزوای اجتماعی و بی هنجاری. مطالعات منتخب به روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در جوامع آماری متفاوت انجام گرفتند. در گام نخست ارزیابی، همگنی و ناهمگنی و سوگیری انتشار مورد بررسی قرار گرفت که یافته‌ها نشان از عدم سوگیری انتشار و ناهمگنی مطالعات را داشت. در مرحله بعد ضریب اندازه اثر به دست آمد که ضریب اندازه اثر بی هنجاری با مقدار 537/0 بر اساس نظام تفسیری کوهن تأثیر در حد بالایی بر وندالیسم را نشان داد. بر این اساس اکثر مطالعات مورد بررسی بی‌هنجاری را بیش از سایر عوامل بر وندالیسم تأثیرگذار می‌دانند.