مدل ساختاری عوامل مؤثر بر خشونت اجتماعی در شهرستان بروجرد با استفاده از تکنیک دیماتل (سال ۱۳۹۹)

چکیده مقاله

زمینه و هدف: خشونت یکی از مهم­ترین عواملی است که تهدید جدی برای سلامتی، نظم، توسعه، سرمایه اجتماعی، امنیت و حقوق افراد جامعه محسوب می­شود و پیامدهای منفی جبران ناپذیری دارد. بر این مبنا پژوهش حاضر به دنبال ارائه مدلی ساختاری از عوامل مؤثر بر خشونت اجتماعی است. روش­تحقیق: روش پژوهش حاضر کمی و ابزار تحقیق پرسشنامه است. تکنیک مورد استفاده در پژوهش حاضر تکنیک دیماتل است، که مطابق این تکنیک بر پایه مقایسه­های زوجی است با بهره­گیری از نظرات خبرگان در استخراج عوامل موجود در سیستم، ساختار دهی سیستماتیک به آن­ها و با بکارگیری اصول نظریه گراف، ساختاری سلسله مراتبی از عوامل موجود در سیستم همراه با روابط تأثیرگذاری و تأثیرپذیری متقابل عناصر مذکور فراهم می­آورد. به گونه­ای که شدت اثر روابط مذکور به صورت کمی مشخص می‌شود، جامعه آماری شامل 15 نفر از متخصصان و خبرگان حوزه آسیب­شناسی اجتماعی که به طور عمده روی خشونت اجتماعی مطالعاتی داشته و صاحب نظر بودند انتخاب گردیدند. یافته­هاو نتیجه گیری: یافته­های تحقیق نشان دادند که به ترتیب بیشترین تأثیر پذیری خشونت اجتماعی از متغیر قوم­گرایی با 972/0 بوده است، سپس به ترتیب متغیرهای اعتقادات مذهبی با 863/0، رسانه 547/0، محرومیت 304/0، تقدیرگرایی 203/0 و نهایتاً سنت­گرایی با 151/0 بر خشونت اجتماعی تأثیر گذارند. با توجه به یافته­های پژوهش، هر چه میزان تعصبات قومی و قبیله­ای بیشتر باشد و جامعه از نظر دستیابی به فرصت­های اجتماعی دچار محرومیت بیشتر باشد، گرایش به خشونت اجتماعی نیز افزایش خواهد داشت. راهکار پژوهش عبارت است از تلاش در جهت اصلاح و جایگزینی خرده‌فرهنگ‌های حاشیه‌ای و بزه‌کارانه نظیر برخی اعتقادات قومی قبیله‌ای و تعصبات قومی که توجیه‌کننده خشونت افراد هستند. این کار نیز از طریق آموزش همگانی امکان‌پذیر است و قوای قهری قادر به سرکوب و از بین بردن آن نیست.