رسانه‌های جهانی و هویت فرهنگی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه کاشان)

چکیده مقاله

امروزه جهانی‌شدن رسانه‌ها علاوه بر فرصت‌های ویژه‌ای که برای جوامع فراهم نموده، بر پیچیدگی و فشردگی ارتباطات میان فردی و میان فرهنگی افزوده و تغییراتی را در فرهنگ زندگی افراد جامعه و هویت آنان موجب شده است. از آن‌جا که وجه غالب این رسانه‌ها، حوزه‌ی فرهنگ است، در نتیجه از قدرت و شدت بیشتری در شکل بخشیدن به هویت فرهنگی مخاطبان خود برخوردارند. پژوهش حاضر، به تأثیر رسانه‌های ارتباط‌جمعی جهانی نظیر اینترنت و تلویزیون ماهواره‌ای بر هویت فرهنگی دانشجویان دانشگاه کاشان می‌پردازد. مباحث نظری این مطالعه مبتنی بر دیدگاه‌های مارک پاستر، استوارت هال و جان تاملینسون درباره‌ی رسانه‌های نوین ارتباطی، جهانی‌شدن و هویت فرهنگی است. روش تجربی این پژوهش از نوع پیمایش بوده و جامعه‌ی آماری آن دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 94-93 می‌باشد. حجم نمونه‌ی آماری نیز با استفاده از فرمول کوکران، 250 نفر برآورد شده است. نتایج به دست آمده بیان‌گر آن است که بین متغیرهای «مدت و میزان استفاده از اینترنت»، «مدت و میزان استفاده از تلویزیون ماهواره‌ای»، «استفاده از منابع علمی (فارسی) اینترنت» و «استفاده از برنامه‌های گوناگون تلویزیون ماهواره‌ای» با «هویت فرهنگی دانشجویان» ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین در تحلیل چندمتغیره، به ترتیب «استفاده‌ی از منابع علمی (فارسی) اینترنت»، «مدت و میزان استفاده از اینترنت» و «مدت و میزان استفاده از تلویزیون ماهواره‌ای» بیشترین تأثیر خالص را بر «هویت فرهنگی دانشجویان» داشته‌اند.