مؤلفه های اجتماعی و فرهنگی پیشگیرانه از ارتکاب به جرایم سبز (مطالعه موردی: شهر کاشان)

چکیده مقاله

محیط زیست و لزوم حفاظت از آن از موضوعات مهم و حیاتی عصر حاضر به شمار آمده و یکی از ابعاد دستیابی به توسعه‌ی پایدار است. آنچه بر همگان روشن است، فقدان حیات جوامع بشری بدون برخورداری از محیط‌زیست سالم است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی ارتکاب به جرایم محیط‌زیستی شهروندان کاشانی با روش آمیخته (کیفی-کمّی) انجام شده است. در بخش کیفی با استفاده از روش مصاحبه‌ی نیمه ساخت یافته، تحلیل تم و با کمک نرم‌افزار MAXQDA، عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط بر جرایم سبز شناسایی شدند، سپس، در بخش کمّی، وجود، جهت و میزان رابطه‌ی عوامل مستقل بر متغیر وابسته با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند. حداقل تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 358 نفر برآورد شد که با صلاحدید استاد راهنما به 481 نمونه ارتقا یافت. داده‌ها، پس از جمع‌آوری به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای، توسط نرم‌افزار SPSS 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون‌ همبستگی بیانگر آن است که متغیرهای فرهنگ شهروندی، آگاهی محیط‌زیستی، دینداری و هویت ملی با ارتکاب به جرایم محیط‌زیستی رابطه دارند. علاوه بر این، نایج حاصل از تحلیل رگرسیون حاکی از تاًثیر معنادار و معکوس متغیرهای مستقل بر جرایم سبز است. در نتیجه، با ارتقای فرهنگ شهروندی، آگاهی محیط‌زیستی، دینداری و هویت ملی ارتکاب به جرایم محیط‌زیستی کاهش می‌یابد. بنابراین، آموزش‌های شهروندی و محیط‌زیست به عموم مردم و آشنایی بیشتر با هویت اسلامی و ایرانی به منظور پیشگیری از ارتکاب به جرایم محیط‌زیستی پیشنهاد می‌شود.