تبیین عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر تمایل به بزهکاری در میان دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر رشت

چکیده مقاله

هدف پژوهش حاضر تبیین عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر تمایل به بزهکاری در میان دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر رشت است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و ماهیت آن توصیفی- همبستگی است که به روش پیمایش انجام شده است. داده‌ها با ابزار پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش را دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر رشت در سال 1401 تشکیل داده­‌اند که شمار آنان 53078 نفر بود. روش نمونه‌گیری این پژوهش احتمالی- سهمیه‌ای طبقه‌بندی و حجم نمونه براساس نرم‌افزار جی‌­پاور 540 نفر برآورد شده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS وAmos و به‌کارگیری آمار توصیفی و استنباطی انجام شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش میان متغیر وابسته تمایل به بزهکاری دانش‌آموزان با یادگیری اجتماعی، پیوند اجتماعی و سرمایه اجتماعی به منزلۀ متغیرهای مستقل رابطه­‌ای معنادار وجود دارد. همچنین توزیع پراکندگی متغیر تمایل به بزهکاری 41 درصد از دانش‌آموزان در حد بالا و 29 درصد در حد پایین برآورد شده است. از نتایج پژوهش می‌توان استنباط کرد که پیوند اجتماعی دانش‌آموز با نهادهای اجتماعی مانند خانواده و مدرسه زمانی سست می‌شود که دانش‌آموز به بزهکاری و یادگیری رفتار مجرمانه تمایل پیدا ‌کند و بر این اساس سرمایه اجتماعی در خانواده کاهش می‌یابد