بررسی برخی عوامل اجتماعی مرتبط با رفتار خودکشی در استان ایلام در سال ۱۳۹۷

چکیده مقاله

مقدمه: خودکشی به عنوان یک مشکل مهم بهداشتی و جزئی از مسائل اجتماعی و به‌ عنوان مشکل عمده جهانی محسوب می ‌شود. نقش عوامل اجتماعی در بروز خودکشی و رفتارهای مرتبط با آن از اهمیت زیادی برخوردار می ‌باشد. در جوامعی که ارزش ‌ها، هنجارها و قوانین اجتماعی پایین باشد معمولاً بروز رفتارهای مرتبط با خودکشی و اقدام به خودکشی نیز بیشتر است. مطالعه حاضر با هدف بررسی برخی عوامل اجتماعی همانند آنومی اجتماعی، حمایت اجتماعی، مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی با رفتار خودکشی در استان ایلام در سال 1397 انجام شده است. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی(مقطعی) می ‌باشد که جمعیت مورد بررسی کلیه ساکنان بالای 15 سال شهرستان های استان ایلام در سال 1397بوده است. حجم نمونه در مطالعه حاضر 515 نفر می باشد که نمونه‌ ها بر اساس روش نمونه‌ گیری تصادفی چندمرحله ‌ای وارد مطالعه شدند. ابزار اندازه گیری رفتار خودکشی پرسش نامه استاندارد رفتار خودکشی SBQ-R می ‌باشد. در تجـــزیه تحلــــیل داده‌ ها از آزمون ‌های T-test، تحلیل واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیونی خطی چندمتغیره با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شده است. یافته های پژوهش: میانگین سنی افراد وارد شده به مطالعه 26/3±17/34 سال بودند که 271 مرد(9/52 درصد) و 241 زن(1/47 درصد) بودند. بر طبق نتایج، 2/16 درصد افراد ریسک رفتار خودکشی را داشتند(82 نفر). هم چنین میانگین نمره رفتار خودکشی 01/3±41/5 به دست آمد. بر اساس نتایج مدل رگرسیون متغیرهای سن(P=0.03)، جنس(P=0.02)، وضعیت تاهل(P=0.02)، وضعیت اشتغال(P=0.01)، محل سکونت(P=0.02)، آنومی اجتماعی(P=0.04)، انسجام اجتماعی(P=0.03)، حمایت اجتماعی(P=0.02)، مشارکت اجتماعی(P=0.01)، اعتماد اجتماعی بین فردی(P=0.02) و امنیت اقتصادی(P=0.01) تبیین کننده رفتار خودکشی بودند. بحث و نتیجه گیری: مطابق نتایج پژوهش، وضعیت فاکتورهای اجتماعی-اقتصادی در نمونه ‌های مورد بررسی در مطالعه منجر به کاهش سرمایه اجتماعی و حمایت اجتماعی شده است که این امر باعث افزایش رفتارهای خودکشی شده است. بنا بر این هر گونه برنامه ریزی و حرکتی در جهت کاهش شکاف ‌های اقتصادی-اجتماعی و هم چنین تامین امنیت اقتصادی در جامعه مورد بررسی می ‌تواند باعث بهبود سایر تعیین کننده ‌های مرتبط با رفتار خودکشی شود.