بررسی اثرات گردشگری اجتماع محور در توسعه پایدار محلی در کلان شهرها مورد پژوهی: محله ناژوان کلان¬¬شهر اصفهان

چکیده مقاله

امروزه گردشگری به یکی از پویاترین و درآمدزاترین شاخه¬های فعالیت¬های اقتصادی، توأم با اشتغال¬زایی و اثرات متنوّع توسعه¬ای در ابعاد مختلف تبدیل شده است. در دوره پساکرونا نیز روند روبه رشد تعداد سفر و همچنین افزایش تعداد گردشگران بازدیدکننده از جاذبه¬های مختلف در سراسر جهان، گویای این واقعیت مهم است. براساس آمارهای ارائه¬شده از سوی UNWTO، در سال 2022، با رفع محدودیت¬ها و افزایش سطح اطمینان، گردشگران در جهان به دو برابر رقم سال قبل و تعداد آن¬ها به بیش از 960 هزار نفر بالغ گردیده است. همچنین درآمد حاصل از گردشگری با 50 درصد افزایش به بیش از 1 تریلیون دلار رسیده است. در این میان گردشگری اجتماع¬محور یا جامعه بنیاد به عنوان شاخه¬ای نوظهور از گردشگری در اغلب مناطق بومی و با فرهنگ محلّی در ایران و جهان روبه رشد است و با توجه به ویژگی اصلی آن که مدیریت و برنامه¬ریزی آن توسّط ساکنین محلّی است، در یک حرکت روبه رشد از یکسو و دارای انتفاع و اثربخشی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی از سوی دیگر است. این پژوهش که با هدف بررسی اثرات گردشگری اجتماع¬محور در توسعه محلی در محلّه ناژوان کلان¬شهر اصفهان به انجام رسیده است به لحاظ هدف توسعه¬ای، از نظر روش انجام نیز با روش مروری-اسنادی(کتابخانه¬ای) و در تجزیه و تحلیل¬ نتایج نیز توصیفی و تحلیلی است. در روش میدانی با مصاحبه نیمه¬ساختاریافته با 10 نفر از مدیران ارشد شهری و 15 نفر از مطّلعین محلّی برگزار گردید. نمونه¬ها به روش گلوله برفی انتخاب شد. تلفیق مطالعات کتابخانه¬ای و میدانی حاکی ازاین بوده است که اثرات اقتصادی و اشتغال، کالبدی-فیزیکی و محیطی، مهم¬ترین اثرات توسعه¬ای گردشگری اجتماع¬محور در این محلّه بوده است. همچنین مشخّص گردید که افزایش سرمایه اجتماعی و توسعه مشارکت¬های مردمی و تعامل نهادها و دستگاه¬های اجرایی و مردم، رونق این گونه از گردشگری و اثرات توسعه¬ای آن را محقّق خواهد ساخت.