اثرات گردشگری بیابان بر توسعه پایدار اجتماعی، مطالعه موردی تطبیقی : بیابان لوت و کویر مرنجاب

چکیده مقاله

صنعت گردشگری در عصر حاضر از مهم¬ترین و گسترده¬ترین فعالیت¬های اقتصادی و اجتماعی جهان به شمار می¬رود و نمود این تنوّع، وسعت و گستردگی را می¬توان در قالب افزایش حجم و تعداد گردشگران و میزان درآمد و اشتغال حاصل از جریانات ایجادشده از این صنعت در دنیا ملاحظه نمود. بی¬تردید صنعت گردشگری در آتیه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و محیطی-اکولوژیک مناطق و کشورهای مختلف جهان، بازیگر و نقش¬آفرین ممتازی خواهد بود. یکی از شاخه¬های نسبتا جدید و پرطرفدار گردشگری مبتنی بر طبیعت، گردشگری بیابان است که با اهداف طبیعت¬گردی و طبیعت¬نوردی، بیراهه¬نوردی، ماجراجویانه، علمی، پژوهشی و مطالعاتی و ... انجام می¬گردد. بیابان¬های ایران نیز از طیف گسترده¬ای از جاذبه¬ها، اشکال ژئومورفولوژیک و ژئوسایت¬هایی تشکیل شده¬اند که در کنار سایر جاذبه¬های طبیعی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی، که دارند، ضمن اینکه یک ذخیره محیطی و طبیعی گردشگری برای کشور محسوب می¬گردند، همه¬ساله جاذب گردشگران زیادی از سراسر کشور و حتی خارج از کشور هستند. این پژوهش که با هدف معرفی جدیدتر تطبیقی دو ناحیه بیایانی کرمان و آران و بیدگل تدوین گردیده است از نظر ماهیتی توسعه¬ای است و با بهره¬گیری از روش¬های مروری-اسنادی(کتابخانه¬ای) و میدانی(با تکنیک مصاحبه از خبرگان و مطّلعین)، تدوین شده است و در تجزیه و تحلیل یافته¬ها از ترکیب توامان روش¬های توصیفی و تحلیلی بهره گرفته است. نتایج پژوهش نشان¬دهنده تشابهاتی از جمله وجود برخی اشکال و جاذبه¬های مشابه در دو ناحیه، تشابهات محیط طبیعی و تا حدودی انسانی دو ناحیه و فرصت¬ها و تنگناهای مشابه و مشترک در توسعه گردشگری بیابان در دو شهرستان مورد مطالعه بوده است.