بررسی نقش عوامل اجتماعی، فرهنگی، و اقتصادی مؤثر در نگرش منفی به ازدواج (مطالعه موردی شهروندان شهرستان کاشان)

Abstract

نگرش به ازدواج یکی از سازوکار‌های کلیدی برای پیش‌بینی رفتار واقعی در ازدواج است که از عوامل متعدد اجتماعی، فرهنگی، و اقتصادی تأثیر می‌پذیرد. بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی عوامل متعددی که در نوع نگرش جوانان به ازدواج تأثیرگذار بوده و مقدمات افزایش سن ازدواج را فراهم کرده انجام شده است. به‌علت خصلت چندبعدی پدیده‌های اجتماعی و انسانی و تکثر نظریه‌های متعدد درخصوص زوایای گوناگون ازدواج، در این تحقیق سعی کرده‌ایم با تلفیق نظریه‌های نوسازی، مبادله، و نظریة اقتصادی به شناخت و تبیین بهتری از نگرش منفی به ازدواج و علل افزایش سن ازدواج دست یابیم. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی است و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش پرسش‌نامه، توأم با مصاحبه، استفاده شده است. جامعة آماری پژوهش شامل جمعیت فعال (15-65 سال) شهرستان کاشان در سال 1391 است. با بهره‌گیری از فرمول نمونه‌گیری کوکران، تعداد 620 نفر به‌منزلة حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش تصادفی افراد مورد مطالعه انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که بین متغیرهای خانواده،‌ وضعیت اقتصادی، افزایش توقعات، بی‌کاری، سنگینی مخارج ازدواج، انحرافات اجتماعی و اخلاقی، کارکرد نامناسب رسانه‌ها، ترس از آینده، و تضعیف باورهای دینی با متغیر نگرش منفی به ازدواج رابطة معناداری وجود دارد. هم‌چنین، مقدار آمارة F محاسبه‌شده در رگرسیون تک‌متغیره نشان می‌دهد هریک از عوامل فوق در پیش‌بینی نگرش منفی به ازدواج مؤثر است. به‌گونه‌ای که عوامل تضعیف باورهای دینی (57/15=F) قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده و بعد از آن عوامل سنگینی مخارج ازدواج (49/10=F) و افزایش توقعات (34/7=F) قرار دارند.