تبیین عوامل اجتماعی خشکسالی و شناسایی اثرات آن

چکیده مقاله

خشکسالی به عنوان بلای طبیعی، مسئله ای است که از دیرباز در پهنة وسیع کشورهای مختلف به دفعات به وقوع پیوسته و همواره خساراتی در زمینه های مختلف از خود برجای گذاشته است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل اجتماعی ناشی از کمبود منابع آب و اثرات آن در منطقه مورد مطالعه است. جامعه آماری تحقیق را 34786 نفر از سرپرستان خانوارموجود در منطقه تشکیل داده اند. برای تعیین حجم نمونه، از فرمول کوکران استفاده و با توجه به نتایج آن 461 نمونه از طریق نمونه گیری تصادفی در 54 روستای منطقه انتخاب شد. ابراز گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته ای است که روایی آن با نظر متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق پیش آزمون انجام و مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده در حد مناسب 813/0 به دست آمد، سپس داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون تی صورت پذیرفته تأیید کننده اثرگذاری کمبود منابع آب کشاورزی در زمینه متغیرهای اجتماعی است. تحلیل واریانس ANOVA نیز مبین آن است که تفاوت معناداری بین دهستانها از حیث میزان اثرات اجتماعی خشکسالی وجود دارد. تحلیل عاملی مورد استفاده 5 عامل( پیوندهای اجتماعی، تشکل های اجتماعی، اختلال در روابط و آرامش و اشتیاق خاطر) ناشی از خشکسالی را کشف کرده و در ادامه آزمون فریدمن مبین اختلاف بین این 5 حوزه می باشد.