بررسی گونه‌های اقتباس‌ قرآنی در منهاج البراعه قطب راوندی

چکیده مقاله

نهج‌ البلاغه پس از قرآن کریم، ارزشمندترین کتاب هدایت و انسان‌سازی است که در جای‌جای آن، انعکاس آیات آسمانی قرآن مشهود است. امام علی(ع) در نهج‌ البلاغه که گزیده‌ای از سخنان آن حضرت است، به‌طور صریح به آیات قرآن کریم استشهاد کرده و یا اقتباس نموده است. یکی از پراهمیت‌ترین گونه‌های اقتباس، اقتباس مفهومی یا استنباطی است که نقش اساسی در تفسیر آیات قرآن و رازگشایی از مضامین والای آن دارد. قطب راوندی با اشرافی که بر معانی قرآن داشت، توانست در کتاب منهاج البراعه، در مواردی که ذکری صریح از قرآن نبوده، اقتباس‌های نهج‌ البلاغه از قرآن را مشخص کند. ایشان با این پژوهش ارزنده نشان می‌دهد کلام امام علی(ع) نه‌تنها از نظر فصاحت و بلاغت، بلکه از نظر معنا و حقایق نیز برخاسته از قرآن کریم است. این جستار تلاشی است برای شناساندن این مواضع که با روش توصیفی‌تحلیلی انجام پذیرفته است.