خوانش تفسیری واژۀ رمزی «هُو» با تکیه بر میراث عرفانی و دینی

چکیده مقاله

کلمۀ پر رمز و راز «هُو» معادل "او" در زبان فارسی، هر چند از منظر ترکیبات عربی، ضمیر مفرد سوم شخص غائب است که به مرجعی برمی‌گردد و از مفهوم مبهمى حکایت مى¬کند، ولی در منابع دینی و عرفانی، فراتر از یک ضمیر و به عنوان یک رمز و راز محسوب ‌شده و حاوی معانی ژرفی است .مقالۀ حاضر که به شیوۀ توصیفی تحلیلی و با گردآوری اطلاعات کتابخانه¬ای نگارش یافته، درصدد ارائۀ لایه¬های مختلف معنایی واژۀ «هُو» و مقایسه کاربرد« هُو» با سایر ضمایر الهی و تبیین کارکردهای آن با تکیه بر میراث دینی و ادبیات عرفانی  است. نوشتار حاضر در پی پاسخ گویی به این پرسش است کهچگونه این واژه از منظر دستوری به ابعاد عرفانی تعمیم پیدا کرده است؟ یافته¬های پژوهش نشان می دهد کلمۀ «هُوَ» نه یک ضمیر ساده، بلکه اسم اعظم خداوند است که به ذات خالص خداوند اشاره دارد که هیچ‌گونه محدودیت یا تشبیهی ندارد.«هو» در این جایگاه ، دو کارکرد هستی شناسی یا انتولوژی و معرفت شناسی یا اپیستمولوژی دارد.  در بُعد هستی شناسانه، کلمۀ «هُو»ناظر به وجود واحد و فراگیر حق‌تعالی نسبت به موجودات است یعنی یک «بود» است که آن خداست و مابقی «نمود» و تجلّی آن وجودند. در بعُد معرفت شناسانه، «هُو» به غیب الغیوب بودن خداوند اشاره دارد