تأثیر فعالیت ورزشی حاد و مزمن در شرایط هایپوکسی بر مقادیر گردش خونی فاکتور رشد اندوتلیال عروقی: مروری نظاممند و فراتحلیل

Abstract

مقدمه: هدف فراتحلیل حاضر، مقایسه‌ی تأثیر تمرین حاد و مزمن در شرایط هایپوکسی در برابر نورموکسی بر فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (Vascular endothelial growth factor) VEGF می‌باشد. روش‌ها: جستجوی جامع در پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed، Web of Science و Scopus برای پیدا کردن مطالعات اصیل از زمان شروع تا تاریخ 30/01/1403انجام صورت گرفت. معیارهای ورود به تحقیق حاضر شامل مقالات منتشر ‌شده در مجلات فارسی و انگلیسی زبان، دارای آزمودنی‌های انسان، بررسی‌کننده‌ی اثر حاد و مزمن تمرین ورزشی در شرایط هایپوکسی در برابر تمرین ورزشی مشابه در شرایط نورموکسی و اندازه‌گیری مقادیر VEGF بودند. میانگین استاندارد شده (SMD) و فاصله‌ی اطمینان 95 درصد (CIs) با استفاده از مدل تصادفی محاسبه شد. یافته‌ها: در مجموع، 16 مطالعه با 283 آزمودنی و دامنه‌ی سنی تقریبی بین 15 تا 30 سال وارد فراتحلیل شدند. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که فعالیت ورزشی حاد در شرایط هایپوکسی [0/06 = P، 0/28 = SMD] و نورموکسی [0/13 = P، 0/25 = SMD] منجر به تغییرات معنی‌دار در VEGF بلافاصله بعد از فعالیت ورزشی نسبت به پیش از فعالیت ورزشی نمی‌شوند. با این حال، فعالیت ورزشی مزمن در شرایط هایپوکسی منجر به افزایش معنی‌دار VEGF نسبت به فعالیت ورزشی مزمن در شرایط نورموکسی می‌شود [0/001 = P، 0/76 = SMD]. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه‌ی حاضر نشان داد که فعالیت ورزشی حاد در شرایط هایپوکسی و نورموکسی اثرات قابل توجهی بر VEGF نداشت. فعالیت ورزشی مزمن در شرایط هایپوکسی ممکن است منجر به افزایش مقادیر گردش خونی VEGF نسبت به فعالیت ورزشی مزمن در شرایط نورموکسی شود که نشان‌دهنده‌ی نقش هایپوکسی در اثرات مفید تمرینات ورزشی می‌باشد.