ارزیابی آسیب‌پذیری بافت‌های فرسوده شهر کاشان ناشی از خطرات زلزله

چکیده مقاله

بافت­های فرسوده شهری دارای مشکلات متعددی در زمینه­ های کالبدی، محیطی، اجتماعی و اقتصادی هستند که زندگی ساکنان در این‌گونه بافت‌ها را با مشکلات روبه‌رو ساخته است. در موجودیت بافت­های فرسوده و با توجه به رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی وقوع حوادث طبیعی مثل زلزله می‌تواند خسارات و تلفات سنگینی را در چنین مکان­های برجای گذارند. ضرورت کاهش آسیب­ پذیری شهرها و بخصوص بافت‌های فرسوده در برابر این پدیده به‌عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزی شهری و سایر رشته‌های مرتبط شهری محسوب می­گردد. با توجه به اینکه آسیب­ پذیری ناشی از زلزله یکی از مهم­ترین چالش­های پیش روی شهرهای ایران بوده و موضوع پهنه‌بندی خطر لرزه‌خیزی و ارزیابی آسیب­ پذیری شهرها در برابر زلزله در مباحث مرتبط به جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری است، در این تحقیق سعی گردیده که میزان آسیب­ پذیری بافت­های فرسوده شهر کاشان مورد ارزیابی قرارگرفته و راهکارهای بیرون رفت از این معضل پیشنهاد گردیده‌اند. در این تحقیق از داده‌های موجود سازمان‌های مختلف، با استفاده از مدل فازی[1] و فازی میمبرشیب[2] در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تحلیل و ارزیابی قرارگرفته است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می­دهد شهر کاشان با داشتن 754.3 هکتار بافت فرسوده که در مکان­های مختلفی از شهر قرار دارند، بیشترین کاربری مسکونی باکیفیت پایین ابنیۀ، بافت­های تاریخی، اراضی مخروبه، عمر زیاد ساختمان‌ها و معابر تنگ و باریک در معرض آسیب­ پذیری بیشتری ناشی از زلزله نسبت به سایر مناطق شهری قرار دارند که در میان بافت­های فرسوده، مرکز شهر با بیشترین و لتحر در پایین‌ترین درجه از آسیب­ پذیری قرار می­گیرند.