تاثیر معیارهای ژئومورفولوژی بر مکان گزینی شهرها با رویکرد امنیتی

چکیده مقاله

شهرها به عنوان مهم‌ترین مراکز ثقل جمعیتی بوده و دارای تاسیسات زیر بنایی فراوان می‌باشند که در موقع بروز مخاطرات (نظامی) غالبا به عنوان مهم‌ترین اهداف نظامی همواره مورد تهدید قرار می‌گیرند، لذا مکان‌گزینی مناسب با رویکرد امنیتی می‌تواند در موقع حملات نظامی باعث تقلیل چشمگیر خسارات و تلفات گردد، درواقع مکان‌گزینی شهری یکی از اصول مهم پدافند غیرعامل است که باید در شناسایی محل استقرار مراکز جمعیتی و تاسیسات زیربنایی مورد توجه جدی قرار گیرد. منطقه شمال شرق به علت هم‌جواری با دو کشور افغانستان و ترکمنستان وجود مراکز جمعیتی مهم از جمله دومین کلان‌شهر کشور در این منطقه از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین در این پژوهش به دنبال یافتن مکان مناسب برای شهرها با رویکرد امنیت محور در منطقه شمال شرق کشور با توجه به این ظرفیت‌های جغرافیای طبیعی هستیم. نوع پژوهش حاضر کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. هم‌چنین داده‌های فضایی موردنیاز این تحقیق از تصاویر ماهواره لندست ۵ و نقشه‌های رقومی شده، تصاویر Google Earth و مطالعات میدانی استخراج شده است که در طی این پروسه از نرم افزارهای Idrisi،Google Earth و GIS به تحلیل این تصاویر پرداخته شده است، نتایج حاصل از فرآیند تحلیل نقشه نشان دهنده این مطلب است که با توجه به نقش عوامل طبیعی شامل؛ هفت عامل طبیعی شامل: گسل و لرزه‌خیزی، جنس زمین، شبکه آب‌های جاری، اقلیم، شیب، جهت شیب، بلندی و ارتفاع، عامل ژئومورفولوژیکی در دفاع غیرعامل مناطق شمال و شمال غرب دارای بیش‌ترین وزن می‌باشند و مناطق جنوب، جنوب شرق و شرق مناطقی مناسبی برای مکان‌گزینی شهرها نمی‌باشند