چگونگی آموزش سواد مالی و تأثیر آن بر کاهش مصرف‌گرایی دانش‌آموزان دورۀ ابتدایی شهرستان کاشان

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش سواد مالی بر کاهش مصرف‌گرایی دانش‌آموزان پایۀ دوم ابتدایی به روش شبه آزمایشی و با استفاده از طرح چهارگروهی سولومون انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش کلیۀ دانش‌آموزان دختر پایۀ دوم ابتدایی شهرستان کاشان بود که از این تعداد 60 نفر به‌صورت چهار گروه 15 نفره برای نمونه انتخاب شد. ابتدا پیش‌آزمون برای گروه آزمایش اول و گروه گواه اول اجرا شد. سپس دورۀ آموزش سواد مالی برای هر دو گروه آزمایش (25 جلسۀ یک ساعته) برگزار و درنهایت، برای هر چهار گروه پس‌آزمون اجرا شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل چک‌لیست مشاهدۀ رفتار محقق‌ساخته در شش مقولۀ لوازم‌التحریر، اسباب‌بازی، خوراکی، انرژی، لوازم بهداشتی-آرایشی و پوشاک رفتار مصرفی دانش‌آموزان را از سوی اولیا سنجش می‌کرد و آزمون‌ محقق‌ساخته سطح سواد مالی دانش‌آموزان را براساس روش GISS در چهار حیطۀ خرج‌کردن، پس‌انداز، سرمایه‌گذاری و بخشش می‌سنجید. برای تجزیه‌‌و‌تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS22 استفاده شد. یافته‌ها نشان‌دهندۀ آن بود که آموزش سواد مالی به روش GISS تأثیر معناداری بر کاهش مصرف‌گرایی داشته و میانگین نمرۀ مصرف‌ در همۀ حیطه‌ها کاهش یافته است؛ همچنین کاهش مصرف در حیطه‌های خوراکی، انرژی و لوازم بهداشتی-آرایشی معنادار بود و نمرۀ سواد مالی در گروه آزمایش در پس‌آزمون افزایش چشمگیری نسبت‌به پیش‌آزمون و گروه گواه داشت که این امر نشان‌دهندۀ آن بود که سواد مالی را می‌توان از دوران کودکی آموزش داد؛ بنابراین با عنایت به نتایج پژوهش، آموزش سواد مالی برای حل معضل مصرف‌گرایی پیشنهادی مؤثر است.