واکاوی سبک شناسانه سوره مبارکه فجر

Abstract

سوره فجر هشتاد و نهمین سوره‌ی قرآن، سوره‌ای مکی است. این سوره علاوه بر دارا بودن مضامین اجتماعی، اخلاقی، اعتقادی، عبادی و ... در سبک و قالبی متین، مخاطب را به تفکر سوق داده و او را به سرنوشت انسان و نتیجه اعمال وی توجه می دهد. در جستار حاضر با نگاه درون‌متنی براساس سبک شناسی و با روش توصیفی ـ تحلیلی به واکاوی افقی متن این سوره در چهار سطح فکری، آوایی، زبانی و ادبی پرداخته شده است. یافته های پژوهش این است که سبک عبارات یعنی کوتاهی جملات، نظم آهنگ برآمده از سجع واژگان، جناس، تکرار واکه‌ها، پرسش تنبیهی با سویه« ألم تر ....»، با رویکرد هشدار به اندرز گرفتن از سرگذشت پیشینیان و توجه دادن به حیات واقعی سازواری دارد.از نظر «آوا معنایی»،صوامت و صوائت سوره با مضامین نهفته در آیات و پیام های این سوره همگونند. سبک استفاده از آرایه‌هایی مانند مراعات نظیر، طباق فاصله ها و نبرهای آیات، مایه انتقال رسای مفاهیم گشته است همچنین فرایندهای زبانی در سطوح زبانی و ادبی به زیبایی متن افزوده و در جذب و اقناع مخاطب تاثیرگذار گشته است.