واکاوی نام‌آوایی در قرآن کریم با تکیه بر نظریۀ اشتقاق ابن جنی: مطالعۀ موردی ترکیب آواهای «ح، ل، م»

Abstract

آوا دلالتی ذاتی بر معنی دارد، پدیده­ای که به «نام­آوایی» معروف است. قرآن کریم به­منزلۀ نمونه والای سخن در ابلاغ پیام خود از این ویژگی زبانی و آواهای القاگر که آهنگ آن­ها معنای خاصی را در ذهن تداعی می­کند، بهره گرفته است. هدف از این پژوهش، تحلیل ارتباط معنایی مشتقات برگرفته از آواهای «ح، ل، م» بر پایۀ نظریۀ ابن ­جنی و تبیین تناسب معنایی واژگانی آواها از رهگذر توصیفی ـ تحلیلی است. از یافته­های این پژوهش می­توان به اعجاز معنوی آوا در تفهیم مخاطب همراه با اعجاز کمینه­گویی آن در تجسیم مفاهیم انتزاعی با کم­ترین صوت اشاره کرد؛ زیرا مشتقات با واج­های یکسان، معانی مرتبطی دارند؛ مثلاً تمام ترکیب­های متفاوت «ح، ل، م» معنی حرارت پنهان، لطافت، بست و قوت را می­رسانند.