نویسندگان | سیدعلی موسوی-سیدحجت موسوی-ابو الفضل رنجبرفردوئی-سیدجواد ساداتی نژاد |
---|---|
نشریه | نشریه اکوهیدرولوژی |
نوع مقاله | Full Paper |
تاریخ انتشار | ۲۰۱۷-۵-۰۱ |
رتبه نشریه | علمی - پژوهشی |
نوع نشریه | چاپی |
کشور محل چاپ | ایران |
نمایه نشریه | ISC ,SID |
چکیده مقاله
در حال حاضر فرسایش یکی از معضلات مهم زیست محیطی حوضه های آبخیز ایران به شمار می رود و تعیین میزان رسوب و فرسایش پذیری خاک برای حفاظت و مدیریت منابع طبیعی بسیار حائز اهمیت است. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر ارزیابی توزیع فضایی فرسایش پذیری خاک در منطقۀ خور و بیابانک و ارتباط آن با برخی خصوصیات فیزیکی خاک با استفاده از روشهای زمین آمار است. بدینمنظور تعداد 33 نمونه خاک در امتداد سه ترانسکت از واحد پلایا تا کوهستان برای تعیین مقادیر مؤلفه های ماسه، رس، سیلت، کربن آلی و مواد آلی، از عمق صفر تا 50 سانتیمتری برداشت شد. سپس از طریق روشهای آزمایشگاهی مقادیر پارامترهای یادشده اندازه گیری شد و مقدار عامل فرسایش پذیری (K) و شاخص فرسایش پذیری خاک (SEI) محاسبه شد. درنهایت، بهمنظور بررسی توزیع فضایی پارامترهای یادشده انواع روشهای میانیابی آزمایش و مناسبترین روش انتخاب شد. نتایج نشان داد برای توزیع فضایی مؤلفه های ماسه، رس و عامل K، روش تابع پایۀ شعاعی بهترتیب باRMSE 27/3، 22/3 و 0036/0، برای مؤلفه های کربن و مادۀ آلی روش کریجینگ ساده به ترتیب با RMSE 34/0 و 59/0، برای سیلت روش کریجینگ معمولی با RMSE 88/0، و برای شاخص SEI روش کریجینگ جهانی با RMSE 0014/0 مناسبترین روشهای میانیابی شناخته شدند. درنهایت، کمترین و بیشترین مقادیر عامل K با 025/0 و 07/0 تن در ساعت بر مگاژول میلیمتر و همچنین کمینه و بیشینۀ شاخص SEI با مقادیر 03/0 و 07/0 به ترتیب در قسمتهای شرقی، و غرب و شمال غربی منطقه گسترده شده است.