بررسی نقش خانواده در بروز آسیب‌های اجتماعی فرزندان در ایران

چکیده مقاله

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش خانواده در بروز آسیب‌های اجتماعی فرزندان در ایران انجام شده است. در پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش هستیم که: ضعف خانواده چه تأثیری بر آسیب‌های اجتماعی فرزندان دارد؟ اساساً کاهش کارکردهای خانواده می‌تواند آن را در معرض بحران و فروپاشی قرار دهد. در این پژوهش با تکیه بر نظریه‌‌ی کنترل قدرت، نظریه‌ی یادگیری اجتماعی، نظریه‌ی قشربندی اجتماعی، نظریه‌ی فشار، نظریه‌ی بی‌سازمانی اجتماعی، نظریه‌ی شیوه‌‎های فرزندپروری و نظریه‌ی هم‌نشینی، و همچنین با ارجاع به پژوهش‌های تجربی در این زمینه، درصدد برآمدیم تا نقش خانواده در بروز آسیب‌های اجتماعی فرزندان را مورد بررسی قرار دهیم.

روش پژوهش: اطلاعات مورد نیاز پژوهش از طریق مطالعات اسنادی - کتابخانه‌ای و مراجعه به سایت‌های نشریات جمع‌آوری شده است.

یافته‌ها: بر اساس نتایج این پژوهش، عواملی مانند ضعف بنیه‌های اقتصادی خانواده، تعارض و کشمکش در خانواده در میان والدین و یا والدین و فرزندان، نظارت اندک والدین، ضعف روابط اعضا در خانواده، ضعف پایبندی به اعتقادات مذهبی، شیوه‌های تربیتی مستبدانه، سهل‌گیرانه و مبتنی بر بی‌تفاوتی، ضعف پیوندهای عاطفی در میان اعضای خانواده و انحرافات مجرمانه‌ی والدین و یا نزدیکان در گرایش به ارتکاب جرم و بزهکاری و آسیب‌های اجتماعی فرزندان در ایران مؤثر هستند.

نتیجه‌گیری: به طور کلی، بر اساس نتایج این پژوهش، وجود سطح بالایی از اقتدار در بین والدین و وجود محیط خانوادگی امن از نظر روانی و اقتصادی می‌تواند از فرزندان در برابر مشکلات رفتاری و آسیب‌های اجتماعی حمایت ‌کند. با توجه به نقش خانواده و عملکرد مهم آن در هویت‌یابی و شکل‌گیری شخصیت اجتماعی فرزندان، برای کاهش آسیب‌های اجتماعی باید کارکردهای اجتماعی و فرهنگی خانواده در ایران دچار دگرگونی‌ها و اصلاحات مهم شوند.